Resmi Gazete Tarihi: 02.11.1985 Resmi Gazete Sayısı: 18916 mükerrer
PLANLI ALANLAR TİP İMAR YÖNETMELİĞİ (1)
Merdivenler
Madde 43 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Merdiven kolu ve sahanlık genişlikleri ile merdiven basamaklarının ölçüleri ve bunların yapımında uyulacak kurallar aşağıda belirlenmiştir.
a) Merdiven kolu ve sahanlıklar:
Ortak merdiven ve sahanlık genişlikleri konut yapılarında (1.20) m.den, diğer yapılarda (1.50) m.den az olamaz. Çatıya ve bodrum katlarına ulaşan ortak merdivenler ile servis merdivenlerinde de bu ölçülere uyulur. Bu merdivenler ahşap olamaz.
Merdiven evlerinin bina cephesinden, çatıdan veya ışıklıktan doğrudan ışık alması ve merdivenlerin çatıya ve bodrumlara ulaştırılması zorunludur.
Merdiven basamakları ve sahanlık ölçülerine dair Türk Standartları Enstitüsü standartlarının yukarıdaki ölçü ve miktarlardan küçük olması halinde bu madde hükümleri geçerlidir.
Merdivenlerin her iki tarafında da (Değişik ibare:RG-8/9/2013-28759) engellilerle ilgili Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun korkuluk ve küpeşte yapılması, ayrıca sahanlık ve merdiven döşemelerinde ve kaplamalarında da standartlara uyulması zorunludur.
b) Merdiven basamaklarının ölçüleri:
Asansörü olmayan binalarda basamak yüksekliği (0.16) m.den, asansörlü binalarda (0.18) m.den fazla olamaz.
Basamak genişliği 2a+b= 60 ila 64 formülüne göre hesaplanır. Formüldeki a= yükseklik, b= genişlik'tir.
Ancak bu genişlik (Değişik ibare:RG-8/9/2013-28759) (0.27) m.den az olamaz.
Balansmanlı merdivenlerde basamak genişliği en dar kenarda (Değişik ibare:RG-8/9/2013-28759) (0.10) m., basamak ortasında(Değişik ibare:RG-8/9/2013-28759) (0.27) m.den az olamaz.
Binalarda son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı çatı arası piyeslerine çıkan merdivenlerde yukarıdaki şartlar aranmaz.
Evvelce yürürlükte olan mevzuata uygun olarak yapılmış yapılara bu Yönetmelik hükümlerine göre kat ilavesi halinde mevcut merdiven ölçüleri ilave katlar için de aynen uygulanabilir.
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İMAR YÖNETMELİĞİ
Meclis Kararı Tarihi ve Sayısı : 15.06.2007-1512
Yürürlük Tarihi : 23.06.2007
(Değişik: 14.10.2011-2354 sayılı Meclis Kararı ile)
(Değişik: 12.05.2011-1113 sayılı Meclis Kararı ile)
(İptal: 28.12.2011-2011/2089 sayılı İstanbul 10. İdare Mahkemesi Kararı ile )
(Değişik: 18.05.2012-1110 sayılı Meclis Kararı ile)
MERDİVENLER
MADDE 8.06
8.06.1. Genel Hükümler
Genel olarak bu Yönetmelikte adı geçen umumi binalarla otel, iş hanı, büro, pasaj v.b. birden
fazla katı olan ev ve apartmanların bağımsız bölümlerinin ortak merdivenleri ahşap olamaz.
Merdivenlerin çatı, bodrum ve benzeri ortak alanlara ulaştırılması zorunludur. İstanbul İmar Yönetmeliği
Meclis Kararı Tarihi: 15.06.2007 Sayısı: 1512 Yürürlük Tarihi: 23.06.2007 58
Merdiven kovasının dar kenarı (0,10) m.’den az olamaz.
Basamak genişliği: 2a+b=60 ile 64 formülüne göre hesaplanır. Formüldeki a= yükseklik, b=
genişliktir.
Merdiven tanziminde en çok 18 rıhtan sonra ara sahanlık bırakılacaktır.
İmar Kanunu ile imar planı ve bu Yönetmelik hükümlerine göre korunması mümkün olan
binalarda kat ilavesi halinde, mevcut merdivenler bu madde hükümlerine uymadığı takdirde,
bu konuda yapılacak işlemi saptamaya ilgili belediyesi yetkilidir.
Merdivenlerin her iki tarafında da özürlülerle ilgili TSE standartlarına uygun korkuluk ve
küpeşte yapılması ayrıca sahanlık ve merdiven döşemelerinde ve kaplamalarında da
standartlara uyulması zorunludur. Merdiven basamakları ve sahanlık ölçülerine dair TSE
standartlarının bu maddede belirtilen ölçü ve miktarlardan küçük olması halinde bu madde
hükümleri geçerlidir.
Binalarda usulüne göre asansör yapılmış olması nizami şekil ve ölçülerde merdiven yapılması
koşulunu ortadan kaldırmaz.
Merdiven Kolu ve Sahanlık Genişlikleri İle Merdiven Basamaklarının Ölçüleri
8.06.2. Konut Binalarında:
Ortak merdiven ve sahanlık genişlikleri (l.20) m.’den az olamaz. Çatıya ve bodrum katlara
ulaşan ortak merdivenlerde de bu ölçülere uyulur.
Bu ölçüler tek aileye mahsus evlerde veya bağımsız bölümlerde (dubleks, tripleks,...vb.)
(0,90) m.’ye, servis merdivenlerinde (0,70) m.’ye kadar indirilebilir.
İskan edilmeyen çatı aralarına çıkan merdivenlerde bu ölçüler aranmayabilir. Merdivenin
çatıya ulaşmaması durumunda çatıya çıkışı sağlayacak gemici merdiveni bulunması şarttır.
Çatılı binalarda çatıya çıkmak için en az (0,80 x 0,80) m. boyutlarında kapaklı bir delik
bulundurulur.
Merdivenin çatı ile irtibatlandırılması zorunludur ve Merdiven boşluklarında, yangın anında
duman tahliyesi için en az (0,4.x0,40)m. veya (Ø= 0,30) m. ölçülerinde hava bacası
bırakılması ve doğalgaz kaçakları anında doğal gazın tahliyesi için serbest en kesit alanı en az
150cm2 olan havalandırma kanallarının olması veya gaz alarm cihazının kullanılması
zorunludur.
Merdiven Basamaklarının Ölçüleri:
Basamak yüksekliği; 0.17 m.’den fazla olamaz.
Basamak genişliği; 0.27 m.’den az olamaz.
Balansmanlı merdivenlerde, merdiven genişliği kova kenarında asgari basamak genişliği
0.10m. olacak, bu genişlik basamak ortasında (0.27) m.’den aşağı düşmeyecektir.
İskan edilmeyen çatı arası ve çatılar ile bodrum katlara ait merdivenlerde rıht yüksekliği
(0.20) m’den çok basamak genişliği ise (0.25) m’ den az olamaz.
8.06.3. Konut Dışı Binalarda:
Herhangi bir merdivenin, yapıda merdiven merkez olmak üzere (25,00) m. yarıçaplı daire
içindeki piyeslere hizmet edebileceği kabul edilir. Bunu sağlamayan büyük boyutlu binalarda
yukarıdaki ölçüye uyularak gerekirse ikinci veya üçüncü merdiven tesis edilir.
Umumi binaların merdiven genişliği (1,60) m.’den az olamaz.
Umumi binalarda basamak genişliği ve yüksekliği:
İç merdivenlerde rıht yüksekliği : 0,l6 m.’den fazla
Dış merdivenlerde rıht yüksekliği : 0,l5 m.’den fazla
İç merdivenlerde basamak genişliği : 0,29 m.’den az
Dış merdivenlerde basamak genişliği : 0,32 m.’den az olamaz.
Balansmanlı merdivenlerde, merdiven genişliği kova kenarında asgari basamak genişliği
0.15m. olacak, bu genişlik basamak ortasında 0.32 m.’den aşağı düşmeyecektir.
Bu yönetmelikte oluşturulması zorunlu tutulan ana merdivenler dışında düzenlenen
merdivenlerde, umumi bina tanımına girmeyen yapılarda düzenlenen bağımsız bölüm içi
merdivenlerde ve cephesi (8.00) m.den ve/veya kat alanı (150.00) m2
.den küçük binalarda
düzenlenecek merdivenlerde; merdiven kolu ve sahanlık genişliği (1.20)m.den az, basamak
yüksekliği iç merdivenlerde (0.17) m.den, dış merdivenlerde (0.16) fazla, basamak genişliği
ise; iç merdivenlerde, çıkış hattında (0.27) m.den, dış merdivenlerde (0.30) m.den az olamaz.
8.06.4. Korkuluklar:
Her türlü binada; balkon ve teras etrafında 5’den fazla basamağı bulunan açık merdivenlerde,
kotu (0.90) m.’den az olan pencere boşluklarında, döşeme kotundan itibaren en az (0.90) m.
yüksekliğe kadar teknik şartlara uygun olarak, gerekli emniyet tedbirleri alınmak suretiyle
korkuluk yapılması mecburidir.
İstinat duvarı üstünde ve her ne sebeple olursa olsun daha önce ön bahçelerin yaya kaldırımı
seviyesine göre (0.50) m.’den daha aşağıda teşekkül etmiş bahçelerde yol kenarına bahçe
duvarı yapılmadığı takdirde, korkuluk yapılması zorunludur.
