Bilgi : Ergonomi Konu Özeti

[Xzenon]

ERGONOMİ SPOT BİLGİLER​

​

· Ergonomi: Uyum, uygunluk anlamına gelir. Çeşitli iş ve çevre koşullarında insanların makinelerle ilişkisini konu edinir. Ergonomi genel anlamda yaşamın (dünyanın) insana uydurulmasını hedef almıştır.
· Ergonomi (İş açısından ): İş sistemlerinin tasarımı ile güvenli ve etkili bir çalışma için gerekli insan gereksinimlerini karşılamayı amaçlar.
· Klasik kas ve sinir sitemi hastalıklarına örnek; Karpal tünel sendromu ve tendinit)
· Ergonomi uzmanları (Ergonomist); İş, görev, ürün, örgüt, çevre ve sistemlerin değerlendirilmesi ve tasarımıyla uğraşır.
· ERGONOMİK TASARIM YAPILIRKEN;
Kullanıcıya uygun olmalıdır, Kullanımı kolay olmalıdır, Rahatlığı artırmalıdır, Sağlık ve güvenliği artırmalıdır, Performansı artırmalıdır (Hız, Güvenilirlik, Doğruluk, kesinlik hassasiyet)
· İkincil görev zihinsel iş yükünün ölçülmesi için kullanılan bir yöntemdir.
· Ergonomik çalışma yeri düzenleme yöntemleri: fizyolojik açıdan, antropometrik açıdan, psikolojik açıdan, bilgi tekniğine dayalı, güvenlik tekniğine dayalı, çevresel faktörler açısından.
· Antropometri insan vücut ölçülerini konu edinen bir bilim dalıdır.
· Ergonomik tasarımda antropometrik verilerin %90’ı tasarım ölçüsü içinde yer alır.
· Antropometrik veri tipleri: statik antropometri, dinamik antropometri, kuvvetsel antropometri.
· Bir işin ergonomik olması için taşıması gereken özellikler: yapılabilirlik, katlanılabilirlik, beklenebilirlik, hoşnutluk.
· Çalışma duruşunun (postürün) tanımlanmasında kullanılan vücut elemanları: bel kemiği, pelvis, kaslar.
· İş organizasyonu ilkeleri: iş genişletme, iş zenginleştirme, iş değişimi (rotasyon), grup çalışması.
· Dikkat gerektiren işler daha yüksekte (95-110cm), ağır işler daha düşükte (70-90 cm) yapılır.
· İş fizyolojisi iş ve çalışma çevresinin etkileri sonucunda oluşan yüklenmeleri inceler. Dolaşım, solunum ve iskelet sisteminin işin metabolizmadan sağlanacak enerji gereksinimlerine verdiği cevapları konu edinir.
· İş sisteminin insan üzerinde oluşturduğu etkiler bütününe yüklenme denir.
· Kaza: Önceden tahmin edilemeyen, beklenmeyen, aniden ortaya çıkan, mala zarar veren yaralanmaya veya ölüme yol açan olaydır.
· Çalışanların bireysel özellikleri ve kapasitelerine bağlı olarak yüklenmeye karşı gösterdikleri toplam tepkiye zorlanma denir.
· Fiziksel iş yükünü ölçme yöntemleri: nabız frekansı, kan basıncı, oksijen tüketimi, solunum sıklığı, vücut sıcaklığı, kan biyokimyası ve idrardaki değişiklikler, elektromiyogram, kandaki laktik asit düzeyi.
· Sürekli güç sınırı 4 kcal/dakikadır.
· Dinlenme 4 şekilde olabilir: İsteğe bağlı ara verme, Gizli dinlenme (ikincil bir iş), İş akışına bağlı ara verme, Yasa ile saptanmış aralar.
· Duruş (postür), vücudun, başın, gövdenin, kol ve bacak üyelerinin boşluktaki konfigürasyonu, hizalanması olarak tanımlanmaktadır. Postür beş ana vücut parçasının mekanik etkileşimi ile meydana gelir. Bunlar bel kemiği, leğen kemiği, omur diskleri, kaslar ve deridir.

ERGONOMİNİN SINIFLAMASI:
Fiziksel Ergonomi: Fiziksel etkinlikleriyle ilişkili olarak insanların anatomik, antropometrik, fizyolojik ve biyomekanik karakteristikleriyle ilgilenmektedir. Dolayısıyla çalışma sırasındaki duruş özellikleri, işlenecek materyalle ilgili işlemler, yinelenen hareketler, işle ilgili kas iskelet sistemleri, güvenlik ve sağlık temel konularını oluşturmaktadır.
Bilişsel Ergonomi: Mühendislik pisikolojisi olarak da adlandırılır. İşin bilgi işleme gereksinimleriyle ilgilenir. Başlıca uygulamaları hata olasılığını en azda tutarak insan performansını artırmaya yönelik olarak kadran, kontrol ve bilgisayar programları geliştirmektir.
Organizasyonel ve yönetimsel (örgütsel) Ergonomi: Örgütsel yapıları, politika ve süreçleri dahil olmak üzere sosyoteknik sistemlerin en uygun duruma getirilmesiyle ilgilenir. Konuları arasında iletişim, ekip kaynak yönetimi, iş tasarımı çalışma saatlerinin belirlenmesi, ekip çalışması, katılımcı tasarım, toplum ergonomisi, uyumlu çalışma, iş birliği içinde çalışma, yeni iş paradigmaları, örgütsel kültürü, sanal örgütler, tele iş ve kalite yönetimi sayılabilir.

HAZIRLAYAN : Şeref ARSLAN

ERGONOMİ ​

ÇALIŞMA SORULARI​

Soru 1: “İkincil görev” yöntemi aşağıdakilerin hangisinin ölçümünde kullanılan bir yöntemdir?
a. Zihinsel iş yükü ölçümü

Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi ergonomik çalışma yeri düzenleme yöntemlerindendir?
a. Fizyolojik açıdan

b. Antropometrik açıdan
c. Psikolojik açıdan

Soru 3: Ergonomik tasarımda insan vücut ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? Antropometri

Soru 4: Aşağıdakilerden hangisi bir çalışma sisteminin ergonomik olması için taşıması gereken şartlardandır? Yapılabilirlik, Katlanılabilirlik, Hoşnutluk

Soru 5: Antropometrik çalışma yeri düzenlemede antropometrik ölçüsü alınan insanlardan en az ne kadarı ilgili tasarım ölçüsü içinde yer almalıdır? %90

Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi antropometrik veri tiplerindendir?

1. Statik antropometrik veriler
2. Dinamik antropometrik veriler
3. Kuvvetsel antropometrik veriler

Soru 7: Aşağıdakilerden hangisi ergonominin sınıflarındandır?
a. Fiziksel ergonomi
b. Yönetimsel ergonomi
c. Bilişsel ergonomi

Soru 8: İnsan-makine ara kesiti ile gösterge ve kontrol panellerinin tasarımını konu edinen ergonomi sınıfı aşağıdakilerden hangisidir? Bilişsel ergonomi


Soru 9: “Sürekli güç sınırı” aşağıdakilerden hangisi ile ilgili bir kavramdır?
Fizyolojik açıdan çalışma yeri düzenleme

Soru 10: Aşağıdaki kavramlardan hangisi insan vücudunun tam istirahat halinde ve temel yaşam fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için gereken, en düşük enerji harcama düzeyini ifade eder?
a. Bazal metabolizma enerjisi