Bilgi : Hazır Giyimde İş Sağlığı Ve Güvenliği Tehlikeleri

Xzenon

Deneyimli Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
26 Şub 2012
Mesajlar
802
Tepki puanı
5,498
Meslek
Uzman (B)
HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEHLİKELERİ
Kaynak: 5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı

Bildirinin Adı:
Hazır Giyim Sektöründe İş Sağlığı Ve Güvenliği Tehlikeleri
Yazar:
Mak. Y. Müh.Erdinç Tezcan

Kurum:
Dorukisg İş Güv. Egt. Dan.

GİRİŞ

İş ve özel hayatımızın her anında çeşitli tehlikelerle karşı karşıyayız . Evimizde, ofisimizde, fabrikalarda, trafikte her an yaşayabileceğimiz pek çok kazanın altında yatan riskler nedeniyle çalışanın, işverenin, toplumun her kesiminin ve meslek grubunun maruz kalabileceği kayıplar düşünüldüğünde yaşamın her anında tehlikeler ve risklere karşı sistematik bir plan oluşturulması ve bu plana göre davranılması zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Tehlikeleri bize saldırmaya hazır bir vahşi hayvan önlemleri ise bu vahşi hayvanı hapsettiğimiz bir kafes olarak düşünürsek, oluşacak olumsuz olayların önlenmesinde vahşi hayvanın özellikleri, zarar verme potansiyeli ve tipi kafesin özellikleri, bulunulan ortamdan kaynaklanan özellikler dikkate alınmalıdır. Bu çalışmayı yapabilmek de iyi hazırlanmış bir Risk Analizi ve değerlendirmesi sayesinde mümkün olacaktır. Bu çalışmada hazır giyim sektöründe çalışan işçileri etkileyen faktörler ve alınabilecek önlemler için gerekli bilgiler verilecektir.
Günlük hayatta kullandığımız kıyafetlerin üretimi sözkonusu olduğunda diğer iş kollarında olduğu gibi yapılan işlerin sınıflandırılması önem kazanmaktadır. Temel girdisi kumaş olan üretim çalışmasında kumaşın son ürün haline gelmesine kadarki tüm süreçler, yapılan işler, kullanılan ekipman, malzeme, kimyasallar, enerji vb. dikkate alınmak zorundadır.

Risk Analizi

Konfeksiyonda Belli Başlı Süreçler;Kumaş tedariki , Depolama( Tasnif , kodlama, istifleme), Numune Hazırlama, Serim –Kesim, Etiketleme, Kalıp Hazırlama, Dikim, Ütüleme, İlik, çıtçıt, kuşgözü işlemleri, Leke çıkarma, Pres, Serileme- eşleme, İşletme içi taşıma , Bakım Onarım gibi süreçlerden geçen kumaş son ürün olarak giyilmeye hazır bir kıyafet haline gelmektedir.

Enerji;
Süreçler boyunca kullanılan enerji türleri incelendiğinde elektrik, ısı ( buhar /su )kullanımı en temel enerji girdileridir.

Ekipmanlar;
Kaldırma , yük taşıma arabaları ve forklift, transpalet , elektrikli ütü,buharlı ütü , buhar kazanı, serim –kesim tezgahları , makas, iğne, maket bıçağı, hızar, konveyör, pres , etiketleme, kodlama ekipmanı, zımba, dikiş makinesi, ofis ekipmanları, kompresör, pompa, yıkama/ kurutma makineleri, gibi doğrudan üretimi ilgilendiren ekipmanlar yanında üretimi destekleyen birimlerde kullanılan ekipmanlar ( torna , freze, matkap, kaynak, boya tabancası, el taşlama, daire testere ) hazır konfeksiyon üretim tesislerinde temelde kullanılan ekipmanlardır.

Tehlikeler;
Hazır konfeksiyon üretim tesislerinde bir pantolon veya ceketin üretimi esnasında kumaşın geçirdiği evrelere bağlı olarak pekçok süreçle birlikte her sürecin doğasından gelen zorluklar, kimyasal kullanımı, ekipman kullanımı ortaya çıkmaktadır. Bu tehlikelerin yarattığı risklere göre en önemlileri;

1. Ergonomik Tehlikeler;
Konfeksiyon sektöründe uzun yıllar çalışmış personelin en çok şikayetçi olduğu konuların başında sırt, bel, omuz ağrıları, el, kol, dirseklerde ağrı yanma, boyun düzleşmesi, iskelet –kas sistemi sorunları, ayak ve bacaklarda ağrı , göz sorunları gelmektedir. Üretim çalışmaları izlendiğinde personelin normal çalışma süresi nce ya sürekli oturduğu veya sürekli ayakta çalıştığı gözlenmektedir. Genelde oturarak çalışan dikim, serim, kesim işçileri mesai saatleri süresince sürekli aynı pozisyonda , ,posturde el, kol ve gözleri ile çalışmakta, çalışma masalarının, sandalyelerin ergonomik, ayarlanabilir olmaması, iş tezgahı ile oturulan sandalye arasındaki yükseklik sorunları , ortamdaki aydınlatma yetersizlikleri, termal konfor koşullarının olumsuzluğu, işin sürekliliği ve üretim programına göre işin yetişme zorunluluğu gibi nedenlerden dolayı çalışanların hemen hemen tamamına yakınında kas iskelet sistemi şikayetleri görülmektedir. Sürekli oturarak çalışma yanında sürekli ayakta çalışan personel için de benzer sorunlar mevcuttur. Oturarak veya ayakta çalışan elleri ile sürekli bir işlemi üretim hızına göre yetiştirmek zorunda olan çalışanın uzun mesai saatleri ve yılları sonucunda el, kol, göz, boyun, sırt, bel sorunları yaşaması kaçınılmaz olmaktadır. Ayrıca kumaş toplarının taşınması, istiflenmesi, tezgâha yüklenmesi işlerinde çalışan operatörler, depo elemanları da benzer ergonomik tehlikelere maruz kalmaktadır.

2. Gürültü;
Konfeksiyon atölyelerine girildiğinde ilk dikkat çeken unsurlardan birisi de ortamda bulunan gürültüdür. Makinelerin yarattığı gürültü nedeniyle 8 saatlik çalışma periyodunda çalışanlarda gürültüden kaynaklanan stres, işitme kayıpları, kulak çınlaması gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.

3. Termal Konfor;
Konfeksiyon üretim işletmelerinde ortam koşulları değerlendirildiğinde öne çıkan etkenlerden bir diğeri de termal konfor şartlarının olumsuzluğu olmaktadır. Termal konfor dendiğinde aklımıza gelen sıcaklık, nem, hava akım hızı gibi faktörler bu işletmelerde çalışanlar için tehlike arzetmektedir. Çalışan tezgahların, personelin, buharlı / elektrikli ütülerin, preslerin yaydığı ısı özellikle yaz aylarında çalışma koşullarını olumsuz etkilemekte ve çalışma verimini düşürmektedir. Ortamın havalandırılması, hava nın iklimlendirilmesi gibi konularda yaşanan yetersizlikler nedeniyle çok kişinin çalıştığı ortamlarda termal konfor da çalışma performansını, iş sağlığını etkileyen faktörlerin başında gelmektedir.

4. Yanma/ yanıklar
Özellikle pres ve ütüleme bölümlerinde çalışan personelin, çıkan buhardan, elektrikli ütüden, izolesiz buhar hatlarından,tela yapıştırma preslerinin izolesiz kısımlarından dolayı el , kol yanıklarına maruziyeti de konfeksiyon çalışanları için önemli olmaktadır.

5.Makas, Maket Bıçağı, Hızar ve Elektrikli Testere Kullanımı
Üretim esnasında kullanılan makas, maket bıçağı kullanımı nedeniyle ciddi olmayan kesik kazaları yaşanmasına rağmen asıl önemli olan uzuv kaybı riskidir. Özellikle kumaş katlarının aynı formda ve kalıpta tek seferde kesilmesini sağlayan hızar, elektrikli bıçak kullanımı esnasında en önemli riskler parmak kopması, uzuv kaybıdır. Kaza için gerekli ortam koşulları da mevcutsa ( sıcaklık, gürültü, yorgunluk, dalgınlık, KKD eksikliği, kullanım sorunları, veya kullanılmayışı) parmak kaybı testerede veya bıçak da büyük olasılıkla olacak kazalardandır.

6. Makine İğneleri ve Dikiş İğneleri
Dikim işleri sırasında kullanılan tekli veya çift iğneli makinelerin iğnelerinin kırılması da olabilecek kazalar arasında yer almaktadır. İğnenin zorlanması, değişik özellikte kumaşların dikilmesi sırasında iğnenin esnemesi ve kırılması, kullanılan ekipmanlarda iğnenin sıçramasının engelleyen bir koruyucunun bulunmaması, el/göz koruyucularının kullanılmayışı gibi nedenlerden dolayı iğne kullanımı da konfeksiyon sektöründe düşünülmesi gereken tehlikeler arasında olmalıdır.

7. Ortam Havasındaki Kirleticiler;
Konfeksiyon sektöründe ortam havasında olması en muhtemel olabilecek kirletici olarak kumaş tozlarından bahsedebiliriz. Temel girdi olan kumaş depoya girişten kıyafet haline gelinceye kadar defalarca değişik işlemlerden geçmekte ve bu işlemler sonucu toz olarak ortam havasına karışmaktadır. Ortam havasında kumaş tozu yanında çoklu kumaş katlarının kesiminde kullanılan testerenin düzgün kesebilmesi için sürekli taşlanması gerekmektedir. Taşlamanın tezgâh altındakı taş aparatında otomatik ve sürekli yapılması ise testereden taşlanan / bilenen tozların etrafa dağılması anlamına gelmektedir.

8. Kimyasallar;
Konfeksiyon sektöründe kimyasalların kullanıldığı başlıca işler kumaşlardaki lekelerin çıkarılması, ürünlerin kurutulması işleridir. Bu işler esnasında kullanılan halojen hidrokarbonlar ve olefinler asitler belli başlı kimyasallar (HSE , 2002)olarak ortaya çıkmaktadır.Trikloretilen, trikloretan, bromokoloroetan gibi kimyasallar içeren bu hidrokarbonların ortam havasına karışması, kullanımı esnasında dökülmesi , cilde teması sonucu dermatitler, deri kanserleri, başağrısı, dalgınlık, kordinasyon bozukluğu ,ciğerlerde tahriş sorunları ortaya çıkmaktadır.
Diğer sektörlerde de olabilecek mutfak ve temizlik kimyasalları burada da tehlike olarak ortaya çıkar.

9. Yangın
Ortamda kumaş tozlarının bulunması ve temizlenmediğinde toz yığınlarının oluşması leke çıkarma işleminde kullanılan solventler yangın olasılığını dikkate almayı gerektirmektedir. Tozların birikmesi sonucu yanmanın ilk şartı olan yanıcı madde ortamı sağlanmakta ve tutuşturucuların çokluğu ( taşlama esnasında çıkan kıvılcımlar, elektrikli ekipman kullanımı, ısınan pres yüzeyleri ) ile yangın için gerekli ortam ortaya çıkmaktadır. Olası diğer yangın kaynaklarından biri de ütü kullanımıdır.

10. Tezgahların hareketli aksamları
Operatörün çalışması esnasında pres, serim tezgahı vb. gibi konfeksiyonda kullanılan tezgahların hareketli aksamlarının operatöre çarpması da kazalara sebep olabilmektedir.

11. Metal işleme sektöründeki tehlikeler;
Metal işleme sektöründe kullanılan tezgahlardan kaynaklanabilecek tehlikeler konfeksiyon sektörünün bakım onarım faaliyetleri esnasında da mevcuttur.

Sonuç
Tekstil sektöründe çalışanlarda olumsuzluk yaratacak etkenler incelendiğinde diğer sektörlerde olan tehlikelerden daha yoğun ve yüksek frekanslı olabilecek tehlikelerin başında ergonomik tehlikeler gelmektedir. İşin her aşamasında işin doğası gereği dikkat gerektiren, malzemeye yakın çalışmayı gerektiren bir sektör olması nedeniyle, gözlerin, ellerin yogun olarak kullanıldığı, bu esnada sürekli aynı pozisyonda çalışmadan, yanlış postürde çalışmadan kaynaklanan sirt, bel , boyun, iskelet sistemi sorunları tehlikeler arasında önceliklidir. Diğer önemli tehlikeler ise gürültünün çalışılan gün ve yıllar boyunca etkili olması, kesim işlerinde kullanılan testere ile uzuv kayıpları sayılabilir. Dolayısıyla tekstil sektöründe özellikle hazır giyimde risk analizi ve değerlendirmesi çalışmaları yapılırken diğer konuların yanında ergonomi, vücudun nasıl kullanılacağı, ekipmanların nasıl daha az zararla kullanılacağı, ortamdaki tehlikelerin neler oldugu, kas ve iskelet sistemi sorunlarına karşı nasıl bir egzersiz programı izlenmesi gerektiği işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından dikkatle değerlendirilmelidir.
 

Ekli dosyalar

  • HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEHLİKELERİ.docx
    18.6 KB · Görüntüleme: 592
Üst
!!! Reklam Engelleyici Tespit Edildi !!!

Reklam Engelleyici Kulladığınız Tespit Edildi !

Sitemiz geçimini reklam gelirlerinden kazanmaktadır. Bundan dolayı Ad Block gibi reklam engelleyicilerin kullanılmasına izin verilmemektedir. Anlayış göstererek bu site için reklam engelleyicinizi devredışı bıraktığınız için şimdiden teşekkür ederiz.

Devredışı bıraktım, siteyi gezmeye devam edebilirim.