- Katılım
- 28 Ara 2011
- Mesajlar
- 508
- Tepki puanı
- 1,476
- Medeni hal
- Belirtilmedi
- Meslek
- Uzman (B)
Portör Muayeneleri
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126. ve 127. maddelerindeki;
Madde 126 – Yenilecek ve içilecek şeyler satan veya veren veyahut taharet ve nezafete müteallik sanatlar ifa edenler her üç ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir sıhhi rapor almağa mecburdurlar. Bunlardan devrei sirayette frengi ve sâri verem ve cüzzama müptela olanlarla halkın istikrah ve nefretini mucip bir cilt hastalığına duçar olanlar sanatlarını icradan menolunurlar.
Madde 127 – 126 ncı maddede zikrolunan sıhhi muayene meccanen belediye tabipleri tarafından yapılır. Belediye tabipleri bulunmayan yerlerde bu vazife hükümet tabipleri tarafından icra olunur. Mahalli belediyelerince hangi meslek ve sanat erbabının muayeneye tabi olduğu 266 ncı maddede zikredilen nizamnameye dercolunur.
Hükümlerle, gıda üretim yerleri ve sıhhi müesseselerde çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı yönünden her 3 ayda bir muayene olma ve sıhhi rapor alma mecburiyeti getirilmiş ve bu sıhhi muayenenin de ücretsiz olarak belediye tabipleri veya hükümet tabipleri tarafından yapılacağı belirtilmiştir.
Portör muayenesine esas laboratuar tetkikleri nelerdir?
Portör muayenesi, 3 ayda bir yapılması zorunlu fiziki muayene olup, İşyeri hekimi olan işletmelerde çalışan personelin muayenesi işyeri hekimi tarafından, İşyeri hekimi olmayan işletmelerde çalışan personelin muayenesi Belediye tabiplerince veya hükümet tabiplerince ücretsiz olarak yapılacaktır. Bu muayeneyi yapan tabip, gerek gördüğü takdirde portör muayenesine esas laboratuar tetkiklerini daha sık talep edebilir.
Portör muayenesine esas laboratuar tetkikleri (Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2005/9 sayılı genelgesi gereğince) şunlardır:
Gaita Kültürü ( Salmonella ve Shigella yönünden, en az yılda bir)
Dışkının mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları yönünden, en az altı ayda bir)
Boğaz ve Burun Kültürü (Staphylococcus aureus yönünden, en az yılda bir)
Akciğer Grafisi ( Tüberküloz yönünden, en az yılda bir)
El kültürü(yılda bir)
Hepatit B Taraması(3 ayda bir)
Hepatit B aşısı(isteğe bağlı)
Bu tetkiklerin yeni işe başlayanlarda, işe giriş muayenesi ile birlikte, çalışanlarda ise periyodik portör taraması şeklinde yapılması ve sonuçlarına göre etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tanısı konulup, taşıyıcılık özelliği olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bulaşma yolları çalışmaları yapılmalıdır.
Portörlüğü tespit edilenlerin geçici işten uzaklaştırılması veya işyerinde yaptığı işin geçici olarak değiştirilmesi de dahil olmak üzere hastalık yayılımını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 25.04.2006 tarih ve 5548 sayılı yazısı.
Bilindiği üzere, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunun 126.maddesi amir hükmüne göre;
Başta gıda işkolunda çalışanlar olmak üzere,
Otel,
Motel,
Pansiyon gibi konaklama yerleri,
Bar,
Pavyon,
Gazino gibi eğlence yerleri,
Berber,
Kuaför,
Hamam,
Sauna,
Güzellik salonu gibi özel hizmet sunan yerler ile
Beşeri münasebet içeren işkollarında çalışanlar, işe başlamadan önce bulaşıcı hastalıklar taşımadığına dair sağlık raporu almakla yükümlüdür.
Bu yükümlülük kişinin çalıştığı süre içerisinde her üç ayda bir sıhhi muayene olmakla ve istenebilecek tetkikleri yaptırmakla devam etmektedir. Aksi taktirde idari ve adli yaptırımlara maruz kalabilmektedir. Sıhhi muayeneyi destekleyici tetkikler arasında Hepatit B de bulunmaktadır. Ancak Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün, ilgideki kayıtlı yazısı ile Hepatit B tetkiklerinin “Özel meslek grupları ve seks işçilerinde yaptırılmasını istenmiştir.
Berber ve kuaför gibi yerlerde çalışanların yanı sıra, güzellik salonu, masaj salonu, hamam, sauna ile eğlence yerlerinde çalışanlar özel meslek mensubu sayılmaktadır. Bu bakımdan söz konusu yerlerde çalışanların radyolojik ve mikrobiyolojik tetkiklerinin yanında Hepatit B taraması da yaptırması gerekmektedir. Bu yazının tüm belediyelere, ilgili meslek odaları veya dernekleri ile ilgili meslek mensuplarının çalıştığı işkollarına duyurulmasında kamu sağlığı açısından yarar görülmektedir.
Diğer taraftan Hepatit B açısından risk gruplarında çalışanlara yönelik olarak sağlık ocaklarında ücretsiz aşı uygulaması yapılmaktadır.
Portör Muayenesine esas laboratuar tetkiklerini nerede yaptırabilirim?
Resmi Sağlık Kurum ve Kuruluşlar
Halk Sağlığı Laboratuarları (Akciğer Grafisi hariç)
İstanbul Bölge Hıfzıssıhha Enstitüsü (Akciğer Grafisi hariç)
Devlet Hastaneleri
Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
Belediye Laboratuarları
Verem Savaş Dispanserleri (yalnız Akciğer Grafisi )
Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlar
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel sağlık kuruluşları
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel hastaneler
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel radyoloji laboratuarları
Bakanlığımızdan ruhsatlı tıbbi tahlil laboratuarları
Sağlık Muayene Kartları ile ilgili uygulama nedir?
Sağlık Muayene Kartları kişiye özel kartlar olup, ilgili bölümlerin ( adı, soyadı, işyeri adı v.b.) doldurulması ve fotoğrafların yapıştırılması zorunludur.
Personelin eski Sağlık Muayene kartlarının ilgili bölümlerinden(Gaita kültürü, burun-boğaz kültürü, gaitada parazit, akciğer grafisi ve fiziki muayene) en az birinin tamamen dolmuş olması halinde yenisi verilir.
Özel sağlık kurum ve kuruluşlarda (özel laboratuarlar, özel hastaneler v.b.) yaptırılan laboratuar tetkiklerinin onaylanma yetkisi, bu kurum ve kuruluşların(özel laboratuarlar, özel hastaneler v.b.) bulunduğu İlçe Sağlık Grup Başkanlığında olup Sağlık Muayene Kartları da onaylamayı yapan İlçe Sağlık Grup Başkanlığından temin edilmektedir. Onaylama Sağlı Grup Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır. Onaylamaya, iki nüshalı analiz raporu ve mevcut sağlık muayene kartları ile birlikte gidilmelidir.
Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında yaptırılan laboratuar tetkiklerinin Sağlık Muayene kartlarına işlenmesi ve kart temini işletmenin bulunduğu İlçe Sağlık Grup Başkanlıkları tarafından; Halk Sağlığı Laboratuarlarına bizzat başvuru yapılarak analizlerin yaptırılması halinde laboratuar tetkiklerinin Sağlık Muayene kartlarına işlenmesi ve kart temini Halk Sağlığı Laboratuarları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Laboratuar sonuçlarının Sağlık Muayene Kartlarına işlenmesi için kart sahibi, işletme sahibi, sorumlu müdür, işyeri hekimi veya analizleri yapan özel sağlık kuruluşunun yetkilendirdiği personel onaylama merciine başvurabilir.
Onaylama yalnızca Sağlık Müdürlüğü’ne ait Sağlık Muayene Kartlarına yapılmaktadır.
Portör muayenesine esas lab. Tetkiklerinin yaklaşık maliyeti nedir?
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2007/62 sayılı “Birinci basamak sağlık hizmetlerinin ücretsiz olması” konulu genelgesinde” Bakanlığın birinci basamak hekimleri tarafından istenmesi şartıyla, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi başkanlığı, Bölge Müdürlükleri ve Halk Sağlığı Laboratuarları, portör tetkikleri için kişilerden bir ücret talep etmeyecek ” denilmektedir.
Bu doğrultuda bahse konu portör tetkikleri birinci basamak hekim isteği ile gelen kişiler için yukarıda belirtilen kurumlarda ücretsiz olarak yapılacak, aksi takdirde verilen hizmetlerin yılı tedavi giderleri resmi fiyat tarifesinde yer alan karşılıklar esas alınarak ücret alınacaktır. 2007 yılı için 25.05.2007 tarih ve 26532 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan
Tebliğ (Sıra No:8 )’nde belirtilen ücretler geçerlidir.
Portör Muayenelerine Esas Laboratuar Tetkikileri
________________________________________
Tarihi:27.01.2005 Sayısı:1059
T.C
SAĞLIK BAKANLIĞI
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı: B100TSH0150005
Konu: Portör Muayenelerine Esas Laboratuar Tetkikleri
… VALİLİĞİNE
( İl Sağlık Müdürlüğüne )
GENELGE 2005 /9
İLGİ: a) 21.12.1994 gün ve 15152 sayılı Genelgemiz.
b) 18.05.2000 gün ve 6902 sayılı yazımız.
c) Konu ile ilgili illere daha önce yazılmış görüşler.
d) 11.10.2004 gün ve 9220/8428 sayılı Hukuk Müşavirliği görüşü.
1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126 ncı Maddesinde; “Yenilecek ve içilecek şeyler satan veya veren veyahut taharet ve nezafete müteallik sanatlar ifa edenler her üç ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir sıhhi rapor almağa mecburdurlar. Bunlardan devrei sirayette frengi ve sâri verem ve cüzzama müptela olanlarla halkın istikrah ve nefretini mucip bir cilt hastalığına duçar olanlar sanatlarını icradan menolunurlar,”
Aynı Kanunun 127 nci Maddesinde ise “ 126 ncı maddede zikrolunan sıhhi muayene meccanen belediye tabipleri tarafından yapılır. Belediye tabipleri bulunmayan yerlerde bu vazife hükümet tabipleri tarafından icra olunur. Mahalli belediyelerince hangi meslek ve sanat erbabının muayeneye tabi olduğu 266 ncı maddede zikredilen nizamnameye dercolunur.” hükmü mevcuttur.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, gıda işyerlerinde ve sıhhi müesseselerde çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı yönünden her 3 ayda bir muayene olma ve sıhhi rapor alma mecburiyeti getirilmiş ve bu sıhhi muayenenin de ücretsiz olarak belediye tabipleri veya hükümet tabipleri tarafından yapılacağı belirtilmiştir.
Ancak, Ülke genelinde bugüne kadar birçok ilde farklı düzenlemeler yapılmış, kimi iller yalnızca kendi illeri için özel tebliğler çıkarmış, İl Hıfzıssıhha Kurulu Kararları almış bu da toplum sağlığının korunması gibi hassas bir konuda farklı uygulamalar yapılmasına neden olmuştur.
Ayrıca, özellikle büyük illerimizde söz konusu iş kollarında çalışanların fazlalığı karşısında resmi kurumlar ve belediyelere ait laboratuarların portör muayenesi ve tetkikleri yönünden yetersiz kalması, çalışanların iş kaybına ve bu muayeneden imtina edilmesine yol açtığı bilinmektedir.
Yukarıda belirtilen hususlar ve Bakanlığımız Hukuk Müşavirliğinden konu ile ilgili alınan ilgi (d) sayılı görüş kapsamında portör muayene ve tetkik işlemleri ile ilgili yeni bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bu çerçevede;
Portör muayenesine esas laboratuar tetkiklerinin; resmi sağlık kurum ve kuruluşlarının yanı sıra, 9 Mart 2000 gün ve 23988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” de tanımlanan özel sağlık kuruluşları, 2219 Sayılı Hususi Hastaneler Kanunu kapsamında Bakanlığımızdan ruhsatlı özel hastaneler, 3153 Sayılı Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müessesleri Hakkında Kanun ile 992 Sayılı Seriri Taharriyat Ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuarları Kanunu kapsamında Bakanlığımızdan ruhsatlı radyoloji laboratuarları ile tıbbi tahlil laboratuarları tarafından yalnızca kendi il hudutları dahilinde yapılması,
1. Akciğer grafisi istenen kişilerin Bakanlığımıza bağlı kuruluşlar (yataklı tedavi kurumları, birinci basamak sağlık kuruluşları ve Verem Savaş Dairesi Başkanlığına bağlı gezici tarama grupları) Bakanlığımızdan ruhsatlı özel radyoloji laboratuarları, radyoloji uzmanı sorumluluğunda olmak ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan lisans almak suretiyle bir arabaya monte edilmiş gezici röntgen cihazı ünitelerinde portör muayenesi için mikrofilm veya standart akciğer grafisi tetkiklerinin, yalnızca kendi il hudutları dahilinde yapılması,
2. Kanun uyarınca portör muayenelerinin ücretsiz olarak yapılması zorunlu olduğundan, portör muayenesi yapılan sağlık kuruluşlarınca muayene ücreti talep edilmemesi gerekmektedir. Ancak, muayeneye istinaden gerekli tetkiklerin resmi kurum ve kuruluşlar dışında özel sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılması halinde, birinci basamak sağlık kuruluşları tarafından görülmek ve tasdik edilmek kaydı ile geçerli sayılması,
3. Resmi ve özel sağlık kuruluşlarında yapılan mikrobiyolojik ve radyolojik tetkiklerin sonuçlarını gösterir raporların 2 yıl süre ile saklanması ve tetkiklerin güvenirliğinin incelenmesi veya laboratuarlar arası uyumsuzlukların tespiti amacı ile Sağlık Müdürlüğünce yaptırılacak inceleme ve tetkik bedelinin ilgili özel sağlık kuruluşu tarafından karşılanması,
4. İhbarı zorunlu hastalıkların tespiti halinde, mevzuatta öngörülen şekil ve sürede İl Sağlık Müdürlüklerine derhal bildirimde bulunulması,
5. Portör muayenesine esas olarak yapılacak laboratuar tetkiklerinde alınacak ücretler kamu ve özel sağlık kuruluşlarında, bütçe uygulama talimatında yer alan miktarlardan daha az miktarlarda olamaması gerekmektedir.
Gıda işi ile uğraşanlarda ve sıhhi müesseslerde çalışanlarda portör taraması için yapılacak tetkikler şunlardır;
-Gaita kültürü, (Salmonella ve shigella yönünden, en az yılda bir)
- Dışkının mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları yönünden, en az 6 ayda bir)
- Boğaz ve burun kültürü (Staphylococcus aureus yönünden,en az yılda bir)
- Akciğer grafisi ( Tüberküloz yönünden, en az yılda bir)
Bu tetkiklerin yeni işe başlayanlarda, işe giriş muayenesi ile birlikte, çalışanlarda ise periyodik portör taraması şeklinde yapılması ve sonuçlarına göre etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tanısı konulup, taşıyıcılık özelliği olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bulaşma yolları çalışmaları yapılmalıdır.
Portörlüğü tespit edilenlerin geçici işten uzaklaştırılması veya işyerinde yaptığı işin geçici olarak değiştirilmesi de dahil olmak üzere hastalık yayılımını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.
Konu ile ilgili ilgi (a) sayılı Genelge ve ilgi (b), (c), sayılı yazılarımız yürürlükten kaldırılmış olup, bundan böyle, portör muayenelerinin ve tetkiklerinin yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak izlenmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Prof.Dr.Necdet ÜNÜVAR
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126. ve 127. maddelerindeki;
Madde 126 – Yenilecek ve içilecek şeyler satan veya veren veyahut taharet ve nezafete müteallik sanatlar ifa edenler her üç ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir sıhhi rapor almağa mecburdurlar. Bunlardan devrei sirayette frengi ve sâri verem ve cüzzama müptela olanlarla halkın istikrah ve nefretini mucip bir cilt hastalığına duçar olanlar sanatlarını icradan menolunurlar.
Madde 127 – 126 ncı maddede zikrolunan sıhhi muayene meccanen belediye tabipleri tarafından yapılır. Belediye tabipleri bulunmayan yerlerde bu vazife hükümet tabipleri tarafından icra olunur. Mahalli belediyelerince hangi meslek ve sanat erbabının muayeneye tabi olduğu 266 ncı maddede zikredilen nizamnameye dercolunur.
Hükümlerle, gıda üretim yerleri ve sıhhi müesseselerde çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı yönünden her 3 ayda bir muayene olma ve sıhhi rapor alma mecburiyeti getirilmiş ve bu sıhhi muayenenin de ücretsiz olarak belediye tabipleri veya hükümet tabipleri tarafından yapılacağı belirtilmiştir.
Portör muayenesine esas laboratuar tetkikleri nelerdir?
Portör muayenesi, 3 ayda bir yapılması zorunlu fiziki muayene olup, İşyeri hekimi olan işletmelerde çalışan personelin muayenesi işyeri hekimi tarafından, İşyeri hekimi olmayan işletmelerde çalışan personelin muayenesi Belediye tabiplerince veya hükümet tabiplerince ücretsiz olarak yapılacaktır. Bu muayeneyi yapan tabip, gerek gördüğü takdirde portör muayenesine esas laboratuar tetkiklerini daha sık talep edebilir.
Portör muayenesine esas laboratuar tetkikleri (Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2005/9 sayılı genelgesi gereğince) şunlardır:
Gaita Kültürü ( Salmonella ve Shigella yönünden, en az yılda bir)
Dışkının mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları yönünden, en az altı ayda bir)
Boğaz ve Burun Kültürü (Staphylococcus aureus yönünden, en az yılda bir)
Akciğer Grafisi ( Tüberküloz yönünden, en az yılda bir)
El kültürü(yılda bir)
Hepatit B Taraması(3 ayda bir)
Hepatit B aşısı(isteğe bağlı)
Bu tetkiklerin yeni işe başlayanlarda, işe giriş muayenesi ile birlikte, çalışanlarda ise periyodik portör taraması şeklinde yapılması ve sonuçlarına göre etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tanısı konulup, taşıyıcılık özelliği olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bulaşma yolları çalışmaları yapılmalıdır.
Portörlüğü tespit edilenlerin geçici işten uzaklaştırılması veya işyerinde yaptığı işin geçici olarak değiştirilmesi de dahil olmak üzere hastalık yayılımını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 25.04.2006 tarih ve 5548 sayılı yazısı.
Bilindiği üzere, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunun 126.maddesi amir hükmüne göre;
Başta gıda işkolunda çalışanlar olmak üzere,
Otel,
Motel,
Pansiyon gibi konaklama yerleri,
Bar,
Pavyon,
Gazino gibi eğlence yerleri,
Berber,
Kuaför,
Hamam,
Sauna,
Güzellik salonu gibi özel hizmet sunan yerler ile
Beşeri münasebet içeren işkollarında çalışanlar, işe başlamadan önce bulaşıcı hastalıklar taşımadığına dair sağlık raporu almakla yükümlüdür.
Bu yükümlülük kişinin çalıştığı süre içerisinde her üç ayda bir sıhhi muayene olmakla ve istenebilecek tetkikleri yaptırmakla devam etmektedir. Aksi taktirde idari ve adli yaptırımlara maruz kalabilmektedir. Sıhhi muayeneyi destekleyici tetkikler arasında Hepatit B de bulunmaktadır. Ancak Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün, ilgideki kayıtlı yazısı ile Hepatit B tetkiklerinin “Özel meslek grupları ve seks işçilerinde yaptırılmasını istenmiştir.
Berber ve kuaför gibi yerlerde çalışanların yanı sıra, güzellik salonu, masaj salonu, hamam, sauna ile eğlence yerlerinde çalışanlar özel meslek mensubu sayılmaktadır. Bu bakımdan söz konusu yerlerde çalışanların radyolojik ve mikrobiyolojik tetkiklerinin yanında Hepatit B taraması da yaptırması gerekmektedir. Bu yazının tüm belediyelere, ilgili meslek odaları veya dernekleri ile ilgili meslek mensuplarının çalıştığı işkollarına duyurulmasında kamu sağlığı açısından yarar görülmektedir.
Diğer taraftan Hepatit B açısından risk gruplarında çalışanlara yönelik olarak sağlık ocaklarında ücretsiz aşı uygulaması yapılmaktadır.
Portör Muayenesine esas laboratuar tetkiklerini nerede yaptırabilirim?
Resmi Sağlık Kurum ve Kuruluşlar
Halk Sağlığı Laboratuarları (Akciğer Grafisi hariç)
İstanbul Bölge Hıfzıssıhha Enstitüsü (Akciğer Grafisi hariç)
Devlet Hastaneleri
Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
Belediye Laboratuarları
Verem Savaş Dispanserleri (yalnız Akciğer Grafisi )
Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlar
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel sağlık kuruluşları
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel hastaneler
Bakanlığımızdan ruhsatlı özel radyoloji laboratuarları
Bakanlığımızdan ruhsatlı tıbbi tahlil laboratuarları
Sağlık Muayene Kartları ile ilgili uygulama nedir?
Sağlık Muayene Kartları kişiye özel kartlar olup, ilgili bölümlerin ( adı, soyadı, işyeri adı v.b.) doldurulması ve fotoğrafların yapıştırılması zorunludur.
Personelin eski Sağlık Muayene kartlarının ilgili bölümlerinden(Gaita kültürü, burun-boğaz kültürü, gaitada parazit, akciğer grafisi ve fiziki muayene) en az birinin tamamen dolmuş olması halinde yenisi verilir.
Özel sağlık kurum ve kuruluşlarda (özel laboratuarlar, özel hastaneler v.b.) yaptırılan laboratuar tetkiklerinin onaylanma yetkisi, bu kurum ve kuruluşların(özel laboratuarlar, özel hastaneler v.b.) bulunduğu İlçe Sağlık Grup Başkanlığında olup Sağlık Muayene Kartları da onaylamayı yapan İlçe Sağlık Grup Başkanlığından temin edilmektedir. Onaylama Sağlı Grup Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır. Onaylamaya, iki nüshalı analiz raporu ve mevcut sağlık muayene kartları ile birlikte gidilmelidir.
Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında yaptırılan laboratuar tetkiklerinin Sağlık Muayene kartlarına işlenmesi ve kart temini işletmenin bulunduğu İlçe Sağlık Grup Başkanlıkları tarafından; Halk Sağlığı Laboratuarlarına bizzat başvuru yapılarak analizlerin yaptırılması halinde laboratuar tetkiklerinin Sağlık Muayene kartlarına işlenmesi ve kart temini Halk Sağlığı Laboratuarları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Laboratuar sonuçlarının Sağlık Muayene Kartlarına işlenmesi için kart sahibi, işletme sahibi, sorumlu müdür, işyeri hekimi veya analizleri yapan özel sağlık kuruluşunun yetkilendirdiği personel onaylama merciine başvurabilir.
Onaylama yalnızca Sağlık Müdürlüğü’ne ait Sağlık Muayene Kartlarına yapılmaktadır.
Portör muayenesine esas lab. Tetkiklerinin yaklaşık maliyeti nedir?
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2007/62 sayılı “Birinci basamak sağlık hizmetlerinin ücretsiz olması” konulu genelgesinde” Bakanlığın birinci basamak hekimleri tarafından istenmesi şartıyla, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi başkanlığı, Bölge Müdürlükleri ve Halk Sağlığı Laboratuarları, portör tetkikleri için kişilerden bir ücret talep etmeyecek ” denilmektedir.
Bu doğrultuda bahse konu portör tetkikleri birinci basamak hekim isteği ile gelen kişiler için yukarıda belirtilen kurumlarda ücretsiz olarak yapılacak, aksi takdirde verilen hizmetlerin yılı tedavi giderleri resmi fiyat tarifesinde yer alan karşılıklar esas alınarak ücret alınacaktır. 2007 yılı için 25.05.2007 tarih ve 26532 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan
Tebliğ (Sıra No:8 )’nde belirtilen ücretler geçerlidir.
Portör Muayenelerine Esas Laboratuar Tetkikileri
________________________________________
Tarihi:27.01.2005 Sayısı:1059
T.C
SAĞLIK BAKANLIĞI
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı: B100TSH0150005
Konu: Portör Muayenelerine Esas Laboratuar Tetkikleri
… VALİLİĞİNE
( İl Sağlık Müdürlüğüne )
GENELGE 2005 /9
İLGİ: a) 21.12.1994 gün ve 15152 sayılı Genelgemiz.
b) 18.05.2000 gün ve 6902 sayılı yazımız.
c) Konu ile ilgili illere daha önce yazılmış görüşler.
d) 11.10.2004 gün ve 9220/8428 sayılı Hukuk Müşavirliği görüşü.
1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126 ncı Maddesinde; “Yenilecek ve içilecek şeyler satan veya veren veyahut taharet ve nezafete müteallik sanatlar ifa edenler her üç ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir sıhhi rapor almağa mecburdurlar. Bunlardan devrei sirayette frengi ve sâri verem ve cüzzama müptela olanlarla halkın istikrah ve nefretini mucip bir cilt hastalığına duçar olanlar sanatlarını icradan menolunurlar,”
Aynı Kanunun 127 nci Maddesinde ise “ 126 ncı maddede zikrolunan sıhhi muayene meccanen belediye tabipleri tarafından yapılır. Belediye tabipleri bulunmayan yerlerde bu vazife hükümet tabipleri tarafından icra olunur. Mahalli belediyelerince hangi meslek ve sanat erbabının muayeneye tabi olduğu 266 ncı maddede zikredilen nizamnameye dercolunur.” hükmü mevcuttur.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, gıda işyerlerinde ve sıhhi müesseselerde çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı yönünden her 3 ayda bir muayene olma ve sıhhi rapor alma mecburiyeti getirilmiş ve bu sıhhi muayenenin de ücretsiz olarak belediye tabipleri veya hükümet tabipleri tarafından yapılacağı belirtilmiştir.
Ancak, Ülke genelinde bugüne kadar birçok ilde farklı düzenlemeler yapılmış, kimi iller yalnızca kendi illeri için özel tebliğler çıkarmış, İl Hıfzıssıhha Kurulu Kararları almış bu da toplum sağlığının korunması gibi hassas bir konuda farklı uygulamalar yapılmasına neden olmuştur.
Ayrıca, özellikle büyük illerimizde söz konusu iş kollarında çalışanların fazlalığı karşısında resmi kurumlar ve belediyelere ait laboratuarların portör muayenesi ve tetkikleri yönünden yetersiz kalması, çalışanların iş kaybına ve bu muayeneden imtina edilmesine yol açtığı bilinmektedir.
Yukarıda belirtilen hususlar ve Bakanlığımız Hukuk Müşavirliğinden konu ile ilgili alınan ilgi (d) sayılı görüş kapsamında portör muayene ve tetkik işlemleri ile ilgili yeni bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bu çerçevede;
Portör muayenesine esas laboratuar tetkiklerinin; resmi sağlık kurum ve kuruluşlarının yanı sıra, 9 Mart 2000 gün ve 23988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” de tanımlanan özel sağlık kuruluşları, 2219 Sayılı Hususi Hastaneler Kanunu kapsamında Bakanlığımızdan ruhsatlı özel hastaneler, 3153 Sayılı Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müessesleri Hakkında Kanun ile 992 Sayılı Seriri Taharriyat Ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuarları Kanunu kapsamında Bakanlığımızdan ruhsatlı radyoloji laboratuarları ile tıbbi tahlil laboratuarları tarafından yalnızca kendi il hudutları dahilinde yapılması,
1. Akciğer grafisi istenen kişilerin Bakanlığımıza bağlı kuruluşlar (yataklı tedavi kurumları, birinci basamak sağlık kuruluşları ve Verem Savaş Dairesi Başkanlığına bağlı gezici tarama grupları) Bakanlığımızdan ruhsatlı özel radyoloji laboratuarları, radyoloji uzmanı sorumluluğunda olmak ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan lisans almak suretiyle bir arabaya monte edilmiş gezici röntgen cihazı ünitelerinde portör muayenesi için mikrofilm veya standart akciğer grafisi tetkiklerinin, yalnızca kendi il hudutları dahilinde yapılması,
2. Kanun uyarınca portör muayenelerinin ücretsiz olarak yapılması zorunlu olduğundan, portör muayenesi yapılan sağlık kuruluşlarınca muayene ücreti talep edilmemesi gerekmektedir. Ancak, muayeneye istinaden gerekli tetkiklerin resmi kurum ve kuruluşlar dışında özel sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılması halinde, birinci basamak sağlık kuruluşları tarafından görülmek ve tasdik edilmek kaydı ile geçerli sayılması,
3. Resmi ve özel sağlık kuruluşlarında yapılan mikrobiyolojik ve radyolojik tetkiklerin sonuçlarını gösterir raporların 2 yıl süre ile saklanması ve tetkiklerin güvenirliğinin incelenmesi veya laboratuarlar arası uyumsuzlukların tespiti amacı ile Sağlık Müdürlüğünce yaptırılacak inceleme ve tetkik bedelinin ilgili özel sağlık kuruluşu tarafından karşılanması,
4. İhbarı zorunlu hastalıkların tespiti halinde, mevzuatta öngörülen şekil ve sürede İl Sağlık Müdürlüklerine derhal bildirimde bulunulması,
5. Portör muayenesine esas olarak yapılacak laboratuar tetkiklerinde alınacak ücretler kamu ve özel sağlık kuruluşlarında, bütçe uygulama talimatında yer alan miktarlardan daha az miktarlarda olamaması gerekmektedir.
Gıda işi ile uğraşanlarda ve sıhhi müesseslerde çalışanlarda portör taraması için yapılacak tetkikler şunlardır;
-Gaita kültürü, (Salmonella ve shigella yönünden, en az yılda bir)
- Dışkının mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları yönünden, en az 6 ayda bir)
- Boğaz ve burun kültürü (Staphylococcus aureus yönünden,en az yılda bir)
- Akciğer grafisi ( Tüberküloz yönünden, en az yılda bir)
Bu tetkiklerin yeni işe başlayanlarda, işe giriş muayenesi ile birlikte, çalışanlarda ise periyodik portör taraması şeklinde yapılması ve sonuçlarına göre etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tanısı konulup, taşıyıcılık özelliği olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bulaşma yolları çalışmaları yapılmalıdır.
Portörlüğü tespit edilenlerin geçici işten uzaklaştırılması veya işyerinde yaptığı işin geçici olarak değiştirilmesi de dahil olmak üzere hastalık yayılımını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.
Konu ile ilgili ilgi (a) sayılı Genelge ve ilgi (b), (c), sayılı yazılarımız yürürlükten kaldırılmış olup, bundan böyle, portör muayenelerinin ve tetkiklerinin yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak izlenmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Prof.Dr.Necdet ÜNÜVAR