'Tez Konuları'

Büşra

Acemi Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
3 Mar 2012
Mesajlar
4
Tepki puanı
0
Merhaba...Öğrenciler için ayrılmış bu alanı kullanmak ve mümkünse yararlanmak istiyorum tez konumu aldım örnek dökümanlar yardımcı bilgiler paylaşabilirseniz fikir verirseniz memnun olurum.Gıda teknolojileri (iş güvenliği açısından ele almam güzel bir bitirme tezi hazırlamam gerek) tez konum fakat okadar geniş bir sektörki nereden nasıl başlıyacağımı anlayamadım.Yardım Bekliyorum...
 

Hüseyin KORKMAZ

Deneyimli Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
28 Ara 2011
Mesajlar
508
Tepki puanı
1,476
Medeni hal
Belirtilmedi
Meslek
Uzman (B)
GIDA GÜVENLİĞİ ve MEVZUATLAR
GIDA VE GIDA İLE TEMASTA BULUNAN MALZEME ÜRETEN İŞYERLERİ İÇİN YASAL MEVZUATLAR
5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 4 üncü ve 6 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 27.08.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmelik gereği; gıda maddeleri, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan materyal ve ambalaj maddeleri üreten işyerleri gıda siciline kaydolmak, sicil numarası ve imal ettikleri ürünlerin bileşiminde bulunan maddeleri tescil ettirerek üretim izni almak zorundadırlar.

İşlemler iki aşamalıdır. Birinci aşamada işletmeler Çalışma İzni ve Gıda Sicili, ikinci aşamada Tescil ve Üretim İzni alır.
Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni almak isteyenler bağlı bulundukları belediyelere başvurarak GSM Ruhsatı ( Gayrı Sıhhı Müessese Ruhsatı ) aldıktan sonra Gıda Sicili belgesi alabilmektedirler.
İşlemleri için aşağıdaki yazılı evrakların hazırlanması gerekmektedir.
GIDA SİCİL İŞLEMLERİ

  • Dilekçe
  • İşyeri Çalışma İzin Belgesi
  • Kapasite Raporu
  • Sorumlu Yöneticinin Noter Onaylı Sözleşmesi, Diploma Sureti Ve Bağlı Bulunduğu Meslek Kuruluşuna Kayıt Belgesi (Meslek Kuruluşu Olanlardan)
  • Gıda Sicili İle İlgili Bakanlık Adına Açılan Hesaba Ücretin Yatırıldığına Dair Makbuzun Aslı Veya Tasdikli Fotokopisi
  • İşyerinde Üretilen Veya Üretilecek Ürün Yada Ürün Gruplarının Adı
  • Üretilecek Tüm Ürünler İçin Üretim İzni Alınacağına Dair Taahhütname
ÜRETİM İZNİ İŞLEMLERİ

  • Dilekçe
  • Sorumlu Yöneticinin Noter Onaylı Sözleşmesi, Diploma Sureti Ve Bağlı Bulunduğu Meslek Kuruluşuna Kayıt Belgesi (Meslek Kuruluşu Olanlardan)
  • Marka Tescil Belgesi
  • Ürünler İle İlgili Bakanlık Adına Açılan Hesaba Ücretin Yatırıldığına Dair Makbuzun Aslı Veya Tasdikli Fotokopisi
  • Üretilecek Ürünün Yüzde Bileşimi
  • Türk Gıda Kodeksine Uygun Etiket Örneği
  • Türk Gıda Kodeksine Uygun Üretim Yapacağına Ve Tarım Ve Köy işleri Bakanlığı'ndan Üretim İzni Alınan Ambalaj Materyali Kullanacağına Dair Taahhütname (İthal İse Kontrol Belgesi Ve Gümrük Giriş Beyannamesi)
GIDA AMBALAJ MALZEMESİ İŞLEMLERİ

  • Dilekçe
  • Sorumlu Yöneticinin Noter Onaylı Sözleşmesi, Diploma Sureti Ve Bağlı Bulunduğu Meslek Kuruluşuna Kayıt Belgesi (Meslek Kuruluşu Olanlardan)
  • Marka Tescil Belgesi
  • Ürünler İle İlgili Bakanlık Adına Açılan Hesaba Ücretin Yatırıldığına Dair Makbuzun Aslı Veya Tasdikli Fotokopisi
  • Gayri Sihhi Müessese Ruhsatı
  • Üretim Teknolojisi, Üretim Akış Şeması
  • Üretilecek Maddenin Hangi Gıda (Kuru-Sıvı) İle Temasta Kullanılacağına Dair Bilgi
  • Hammaddenin Ticari Ve Kimyasal Adı
  • Katkı Maddesi Kullanılacaksa Kullanım Amacı Ve Yüzde Miktarı
  • Boyarmadde Uygulaması Yapılacaksa Kullanılan Boyaların Ticari Ve Kimyasal Adı İle Uluslararası İndeks Numarası, Ayrıca Masterback Boyada Yüzde Miktar Ve Taşıyıcısı
  • Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı'ndan Üretim İzni Alan Firmalardan Hammadde Alacağına Dair Taahhütname (İthal İse Kontrol Belgesi Ve Gümrük Giriş Beyannamesi)
  • Migrasyon Ve Ağır Metaller Yönünden, Türk Gıda Kodeksinde Yer Alan Limitlere Uygun Üretim Yapacağına Dair Taahhütname
SORUMLU YÖNETİCİ İSTİHDAMI

Gıda üreten ve 60 beygir gücünün üzerinde motor gücü bulunan veya 10 ve üzerinde işçi çalıştıran veya et ve et ürünlerini üreten veya su ürünlerini işleyen veya hazır yemek üreten iş yerleri veya yemek fabrikaları veya her türlü gıda katkı karışımları üreten iş yerlerinde; en az 4 yıllık lisans eğitimi almış ziraat, gıda, kimya mühendisleri, veteriner hekimler, kimyagerler, su ürünleri mühendisleri ve biyologlar ile gıda bilimi konusunda en az yüksek lisans yapmış diğer meslek gruplarına mensup kişilerin eğitim dallarına ve üretimin niteliğine göre sorumlu yönetici olarak istihdam edilmeleri her bir iş yeri için zorunludur.
En az 4 yıllık lisans eğitimi almış Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Beslenme Bölümü mezunları ve Diyetisyenler yemek fabrikasında her bir iş yeri için sorumlu yönetici olarak istihdam edilebilirler.
EK : A
Gıda İşletmelerinde Üretimin Niteliğine Göre Sorumlu Yönetici
Olarak İstihdam Edilecek Meslek Mensupları
  1. Et ve Et Ürünleri Üreten/Ambalajlayan İş Yerleri: Veteriner Hekim, Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda+Zootekni).
  2. Hayvan Kesim Yerleri: Veteriner Hekim.
  3. Süt ve Süt Ürünleri, Dondurma ve Yenilebilir Buzlu Ürünleri Üreten/Ambalajlayan İş Yerleri: Veteriner Hekim, Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt+Zootekni).
  4. Meyve/Sebze İşleyen İş Yerleri (konserve, reçel-salça-meyve suyu-işlenmiş meyve-dondurulmuş meyve-tahin pekmez ...vb.): Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt+Bahçe Bitkileri), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  5. Meyve/Sebze Ambalâjlayan İş Yerleri (taze/kurutulmuş): Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager, Biyolog.
  6. Tuz ve Çay Üreten İş Yerleri (bitkisel, meyve, siyah...vb.): Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Kimya Mühendisi, Kimyager.
  7. Unlu Mamuller (simit-yufka-kadayıf-galeta...vb.), Ekmek ve Ekmek Çeşitleri, Pastacılık Ürünleri, Un, Bulgur ve Makarna Üreten İş Yerleri ile Hububat ve Bakliyat İşleyen İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager, Biyolog.
  8. Margarin, Aromatik Yağ ve Bitkisel Yağ Üreten İş Yerleri (zeytinyağı dâhil): Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi [Gıda+Süt+Bahçe Bitkileri (sadece ham yağ üretiminde)], Kimya Mühendisi, Kimyager, Ziraat Fakültesinin diğer bölümleri (sadece dolum yapan iş yerlerinde).
  9. Şeker ve Şekerli Ürünler Üreten İş Yerleri (bisküvi-çikolata-kokolin-gofret-helva-lokum-şekerleme...vb): Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi [Gıda+Süt+Bahçe Bitkileri (sadece şeker fabrikası)], Kimya Mühendisi, Kimyager.
  10. Alkollü İçki Üreten İş Yerleri: Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda), Kimya Mühendisi, Kimyager.
  11. Alkolsüz İçecek Üreten İş Yerleri (içecek tozları dâhil): Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt), Kimya Mühendisi, Kimyager.
  12. Bal, Polen, Arı Sütü ve Temel Petek Üreten/Ambalâjlayan İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (Gıda+Zootekni), Veteriner Hekim, Gıda Mühendisi.
  13. Baharat ve Kuru Yemiş İşleyen İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager, Biyolog.
  14. Toz Karışımlar, Sakız, Vaks/Sakız Bazı, Nişasta, Çerez, Cips, Özel Beslenme Amaçlı Gıdalar, Çocuk Besinleri ve Hazır Çorba Üreten İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  15. Hazır Yemek Üreten İş Yerleri ile Entegre Fındık/Fıstık İşleyen İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  16. Yemek Fabrikaları (tabldot yemek-soğuk meze...vb): Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt), Gıda Mühendisi, Veteriner Hekim, Kimya Mühendisi, Kimyager, Diyetisyen, Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Beslenme Bölümü Mezunu (4 Yıllık).
  17. Maya, Fermente ve Salamura Ürünleri Üreten İş Yerleri (sirke-yaprak-turşu, zeytin vb.): Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt+Bahçe Bitkileri), Gıda Mühendisi, Biyolog.
  18. Gıda Katkı Maddeleri, Aroma Maddelerini Üreten/Ambalâjlayan İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  19. Su Ürünleri İşleyen İş Yerleri: Su Ürünleri Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda +Su Ürünleri+Zootekni), Gıda Mühendisi, Veteriner Hekim, Biyolog.
  20. Yumurta Ambalâjlayan İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Veteriner Hekim, Biyolog, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  21. Soğuk Hava Depoları, Sade Buz Üreten İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Veteriner Hekim, Kimya Mühendisi, Kimyager, Biyolog.
  22. Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzeme Üreten İş Yerleri: Gıda Mühendisi, Makine Mühendisi, Petrol Mühendisi, Endüstri Mühendisi, Ziraat Mühendisi (Gıda+Süt+Makine), Kimya Mühendisi, Kimyager.
  23. Sadece Gıda Maddelerini Ambalâjlayan İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (tüm bölümler), Gıda Mühendisi, Biyolog, Kimya Mühendisi, Kimyager.
  24. Gıda Işınlaması Yapan İş Yerleri: Ziraat Mühendisi (Gıda), Gıda Mühendisi, Kimya Mühendisi, Kimyager.
EK: B
Gıda İşletmelerinde Üretimin Niteliğine Göre Sorumlu Yönetici
Olarak İstihdam Edilecek Meslek Mensupları
  1. Taze-Kuru Meyve/Sebze Ambalâjlayan İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım (Ziraat) Teknikeri, Meyve Sebze İşleme Teknikeri, Süt Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  2. Bitkisel Çay, Çay ve Tuz Ambalâjlayan İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Meyve Sebze İşleme Teknikeri, Süt Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  3. Unlu Mamuller Üreten İş Yerleri (simit, yufka, galeta vb.): Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Süt Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant, gıda bilimi konusunda eğitim almış diğer teknikerler.
  4. Ekmek ve Ekmek Çeşitleri ile Pastacılık Ürünleri Üreten İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant, gıda bilimi konusunda eğitim almış diğer teknikerler.
  5. Un, Bulgur Üreten İş Yerleri ile Hububat ve Bakliyat İşleyen/Ambalâjlayan İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  6. Bitkisel Sıvı Yağ Üreten/Ambalâjlayan İş Yerleri: Yağ Endüstrisi Teknikeri, Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  7. Şeker Ambalâjlayan İş Yerleri: Pancar Yetiştiriciliği ve Şeker Teknikeri, Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni.
  8. Kuruyemiş ve Baharat Ambalâjlayan İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Meyve Sebze İşleme Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  9. Mantar Üreten/Ambalâjlayan İş Yerleri: Mantarcılık Teknikeri, Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Meyve Sebze İşleme Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni.
  10. Bal, Polen ve Arı Sütü Üreten/Ambalâjlayan İş Yerleri: Arıcılık Teknikeri, Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Et Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Veteriner Sağlık Teknikeri, Veteriner Sağlık Teknisyeni.
  11. Salamura Ürünler Üreten İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Meyve Sebze İşleme Teknikeri, Süt Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  12. Süt ve Süt Ürünleri, Dondurma ve Yenilebilir Buzlu Ürünleri Üreten/Ambalajlayan İş Yerleri: Süt Teknikeri, Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant, Veteriner Sağlık Teknikeri, Veteriner Sağlık Teknisyeni.
  13. Yukarıda Sayılanlar Dışındaki Diğer Gıda Maddelerini Ambalâjlayan İş Yerleri: Gıda Teknikeri, Tarım Teknikeri, Et Teknikeri, Gıda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Çevre Sağlık Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni, Veteriner Sağlık Teknikeri, Veteriner Sağlık Teknisyeni, Tarım Meslek Lisesi Mezunu Laborant.
  14. Yukarıda sayılan meslek gruplarının dışında, gıda bilimi konusunda eğitim almış olan diğer meslek mensuplarının hangi iş kolunda sorumlu yönetici olarak istihdam edilebileceği Bakanlık iznine tâbidir."
GIDA ÜRETEN İŞYERLERİ İÇİN ŞARTLAR

Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin satış yerleri ile toplu tüketim yerlerinde aşağıdaki özellikler aranır.
a) İşyeri genel özellikleri;
  1. İşyeri çevresinde bulaşmaya yol açacak çöp ve atık yığınları, su birikintileri, zararlıların yerleşmesine yol açacak ortamlar bulunmamalıdır.
  2. Yapılan işin özelliğine göre depo, muhafaza yeri, yıkama, muayene ve kontrol yeri, hazırlama yeri bulunmalıdır. İdare bölümü, personel soyunma ve giyinme yerleri, yemekhane, banyo, tuvalet gibi bölümler ayrı olmalıdır.
  3. Gıda işyerleri yerleşim, tasarım, inşa, oturum ve büyüklük bakımından;

    Yeterli bakım, temizlik ve/veya dezenfeksiyona izin verecek, havadan kaynaklanan bulaşmayı önleyecek veya en aza indirecek ve bütün işlemler için hijyenik performansa uygun yeterli çalışma alanı sağlamalıdır.

    Kir birikimini, toksik maddelerle teması, gıdanın içine parçacıkların düşmesini ve yoğunlaşma veya yüzeyde istenmeyen küflerin oluşmasını ve bulaşmasını önleyecek biçimde olmalıdır.
    Bulaşmaya karşı ve özellikle zararlı kontrolü dahil, iyi hijyen uygulamalarına uygun olmalıdır.

    Gerekli hallerde, gıda maddelerinin uygun sıcaklıklarda muhafaza edilmesi için yeterli kapasitede uygun sıcaklık kontrollü işleme ve depolama şartları sağlamalı ve bu sıcaklıkların kalibre edilmiş cihazlarla izlenmesi ve kayıt edilmesini mümkün kılacak şekilde tasarlanmalıdır.
  4. Yapılan işin özelliğine göre bina içi, zemin, duvar, tavan, kapı ve pencereler temizlik ve dezenfeksiyona uygun, kolay temizlenebilir özellikte, düz yüzeyli, pürüzsüz, çatlak olmayan, su geçirmez, yıkanabilir, geçirgen olmayan, koku yapmayan, haşere yerleşmesine izin vermeyen, sağlığı olumsuz yönde etkilemeyen malzemelerden yapılmış olmalıdır.
  5. İşyerinin temizlik ve bakımı düzenli olarak sağlanmalıdır.
  6. Kapı, pencere ve işyerinin iç kısımlarına yapılacak uygun donanımlarla sinek ve kemirgenler gibi zararlıların girişini engelleyecek önlemler alınmalıdır.
  7. İşyerinde ruhsatlı ilaçlarla zararlı mücadelesi yapılmalıdır.
  8. İşyerinde temizlik malzemeleri, zararlılarla mücadele ilaçları ve gıda maddelerini etkileyebilecek diğer kokulu maddeler ayrı bölümlerde muhafaza edilmelidir.
  9. Gıda maddelerinin üretildiği alanlarda bulunan pencere camları; kırılmaya karşı korunmalı olmalı veya cam dışında uygun bir malzemeden yapılmalıdır.
  10. Yeterli sayıda, etkin bir drenaj sistemine sahip tuvalet bulunmalı, tuvaletler gıdaların işlendiği alanlara doğrudan açık olmamalıdır.
  11. Uygun bir şekilde yerleştirilmiş ve el temizliği için tasarlanmış, yeterli sayıda lavabo, sürekli ve yeterli su, gerektiğinde sıcak su, el temizleme ve hijyenik kurulama maddeleri bulunmalıdır.
  12. Gıda yıkama bölümleri el yıkama bölümlerinden ayrı olmalıdır.
  13. Gıda satış yerleri ile toplu tüketim yerlerinde, akvaryum canlıları dışında hayvan bulundurulmamalıdır.
  14. İşyerinde uygun nitelik ve yeterlilikte ilk yardım malzemesi bulundurulmalıdır.
b) Su tedariki;
  1. Türk gıda mevzuatına uygun ve içilebilir nitelikte sürekli ve yeterli, sıcak ve/veya soğuk su tedariki sağlanmalıdır.
  2. Yangın kontrolü, buhar üretimi, soğutma ve benzeri diğer amaçlar için kullanılan su, içilen su sisteminden ayrı olmalıdır.
  3. Gıda ile temasta bulunan buz, buhar ve soğutma suyu, Türk gıda mevzuatına uygun ve içilebilir nitelikte sudan üretilmiş olmalıdır.
c) Gıda ile temasta bulunan alet ve ekipman;
  1. Geri dönüşümlü olmayan konteynırlar ve paketleme maddeleri hariç kullanılan tüm alet ve ekipman, gıda ile temasta bulunan yüzeyler, sağlığa uygun, bulaşma riskini en aza indirmeyi mümkün kılacak şekilde tasarlanmış olmalı, kolay ve iyi temizlenebilir, korozyona dayanıklı ve toksin olmayan ve kalıntı bırakmayan madde ve malzemelerden yapılmış olmalıdır. Tüm bu alet ve ekipmanlar, daima temiz bulundurulmalı, iyi şartlarda tutulmalı ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir.
  2. Gıda maddesinin taşınmasında, muhafazasında kullanılan kaplar başka amaçlar için kullanılmamalıdır.
  3. Kirli, kırık, paslı, çatlak, lekeli, kötü kokulu, yırtık, sırrı dökülmüş ve uygun olmayan madde ve malzemelerle gıda satış ve servisi yapılmamalıdır.
  4. Elle temas etme gerekliliği olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun malzeme, alet ekipman ve/veya usulüne uygun şekilde ve gerekli yerlerde eldiven kullanılarak yapılmalıdır.
  5. Sıvı gıda maddeleri, hijyenik özellikte ve içindeki gıda maddesinin niteliğini bozmayacak kaplarda bulundurulmalıdır.
  6. Gıda ve gıda ile temas eden ambalaj malzemelerinin üretiminde kullanılan alet-ekipmanda yağlama amaçlı kullanılan malzeme gıdaya uygun olmalıdır.
ç) Personel hijyeni;
  1. Çalışan personelin, istihdam edildiği birime ve görevin niteliğine uygun iş giysisi giymesi ve kişisel temizliğine özen gösterilmesi sağlanmalıdır.
  2. Satış ve toplu tüketim yerlerinde gıda ile temasta bulunan personelin resmi bir kurumdan alınmış sağlık raporu olmalıdır. Çalışanların periyodik sağlık kontrolleri, ilgili mevzuatına göre yapılarak sağlık karnelerine işlenmelidir. Bu uygulamalardan işyeri sahibi veya tüzel kişiliğin yasal temsilcisi sorumludur.
  3. Gıdalarla taşınması ihtimali olan bir hastalığı bulunan veya bu hastalıkları taşıyan veya yara, deri enfeksiyonları ya da ishali olan kişilerin, gıda ile teması engellenmeli veya herhangi bir şekilde doğrudan ya da dolaylı bulaşma ihtimalinin olması durumunda, gıdaların hazırlandığı alanlara girmesine izin verilmemelidir. Gıda ile teması olan veya teması olma ihtimali bulunan personel, hastalığını veya belirtilerini ve mümkünse sebeplerini işyeri sahibine bildirmek zorundadır.
d)Satış, muhafaza ve depolama;
  1. Depo ve satış yerlerinde gıda maddesi ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin, zemin ve duvarla temasını engelleyecek şekilde, palet yüksekliğinde, uygun bir şekilde muhafazası sağlanmalıdır.
  2. Gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler depolanma, hazırlanma, sergilenme ve taşınma sırasında tekniğine uygun olarak korunmalıdır.
  3. Gıda maddelerinin uygun sıcaklıklarda saklanmasının gerekli olduğu durumlarda, yeterli kapasitede, sıcaklık kontrollü depolama şartları oluşturulmalı ve bu sıcaklıklar izlenmelidir.
  4. Depolanan, sergilenen ve satışa sunulan her türlü gıda maddesinin ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin üzerinde niteliğini ve varsa özel saklama koşullarını belirten Türk Gıda Kodeksine uygun etiket bulunmalıdır.
  5. Son kullanma tarihi geçen, imalat hatası bulunan veya iade edilecek olan gıda maddeleri, satış bölümünden ayrı bir yerde bulundurulmalı, uygun işaretleme yapılmalı, kayıt tutulmalı, ayrıca satışa sunulmasını engelleyecek diğer tedbirler alınmalıdır.
  6. Türk gıda mevzuatına uygun olmayan gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerden kirlenmiş, kokuşmuş, ekşimiş, nitelikleri ve görünümü bozulmuş, bombaj yapmış, kurtlu, küflü olması gibi özellikleri ile kolaylıkla ayırt edilebilen, fiziksel, kimyasal ya da mikrobiyolojik bozulmaya uğramış, ambalajı yırtılmış, kırılmış, hasar görmüş, paslanmış, etiketsiz ve son kullanma tarihi bulunmayan, son kullanma tarihi geçmiş ve/veya etiketi üzerinde ithalat veya üretim izin tarih ve sayısı bulunmayanlar tüketime ve satışa sunulamaz.
  7. Gıda maddeleri üreten ve/veya satan işyerlerinde kırmızı et, beyaz et, sakatat ve balık gibi gıda maddeleri birbirinden ve diğer gıda maddelerinden ayrı olarak satışa sunulmalıdır.
e) Aydınlatma; İşyeri gün ışığına eşdeğer bir şekilde aydınlatılmalıdır. Aydınlatma gıda maddesinin doğal rengini değiştirmeyecek özellikte olmalıdır. Aydınlatma cihazları kırılma ve bulaşmaya karşı muhafazalı olmalıdır.
f) Havalandırma; Yapılan işin özelliğine göre sıcaklığın aşırı oranda yükselmesini, buhar yoğunlaşmasını, toz oluşumunu önlemek ve kirli havayı değiştirmek için mekanik veya doğal havalandırma sistemi bulundurulmalı, hava akımı çapraz bulaşmaya neden olmayacak ve bunu önleyecek nitelikte olmalıdır.
g) Atık maddeler;
  1. Gıda atığı ve diğer atıklar, biriktirilmeden gıdanın bulunduğu ortamdan uzaklaştırılmalıdır.
  2. Yeterli sayı ve büyüklükte, ağızları kapalı ve sızdırmaz, gerektiğinde pedallı, madeni veya plastik çöp kovaları ve bunların içinde çöp torbaları bulundurulmalıdır. Kullanılan çöp kovaları kolay temizlenmeye ve gerektiğine dezenfeksiyona uygun olmalıdır.
  3. Gıda atığı ve diğer atıkların depolanması ve atılması için uygun düzenleme yapılmalıdır. Sıvı atıklar kapalı sistemler içerisinde tahliye edilmelidir.
h) Gıda maddelerinin ambalajlanması ve paketlenmesine ilişkin hükümler;
  1. Ambalaj malzemeleri, bulaşma riskine maruz kalmayacak biçimde depolanmalıdır.
  2. Ambalajlama ve paketleme işlemleri gıdalara bulaşmayı önleyecek şekilde yapılmalı, ambalajlama ve paketleme malzemeleri güvenli ve temiz olmalıdır.
ı) Taşıma;
  1. Gıdaların taşınması için kullanılan araç ve/veya kaplar, yeterli temizlik ve dezenfeksiyona izin verecek şekilde tasarlanmalı, temiz tutulmalı, gerektiğinde bakımı yapılmalı ve iyi şartlarda muhafaza edilmelidir.
  2. Araç ve/veya konteynır içindeki kaplar, bulaşmaya sebep olabileceği için, gıda dışında başka bir maddenin taşınmasında kullanılmamalıdır.
  3. Gıdalar, araç ve/veya konteynır/kaplar içerisine bulaşma riskini en aza indirecek biçimde yerleştirilmeli ve korunmalıdır.
  4. Gıda maddeleri ile birlikte başka bir maddenin veya farklı gıda maddelerinin aynı anda ve birlikte taşınması durumunda, gıdalar birbirinden ve diğer maddelerden tamamen ayrılmalıdır.
  5. Gıda maddesi taşınmasında kullanılan kaplar ve/veya araçlar, gıda maddesi dışında veya farklı gıda maddelerinin taşınmasında kullanılmaları durumunda, bulaşma riskinden kaçınmak için farklı yüklemeler arasında yeterince temizlenmeli ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir.
  6. Gerektiğinde, gıda maddelerinin taşınması için kullanılan araç ve/veya kaplar gıda maddelerini uygun sıcaklıklarda muhafaza edebilecek ve söz konusu sıcaklıkları izlemeye imkan verecek nitelikte olmalıdır.
  7. Sıvı, granül ve toz halindeki dökme gıdalar, gıda maddelerinin taşınmasında kullanılan kap ve/veya konteynır/tankerlerle taşınacaktır. Gıdaların taşınmasında kullanılan konteynır/kapların üzerinde açıkça görülebilecek ve silinmeyecek bir şekilde “yalnız gıda maddesi için” ibaresi bulunmalıdır.
i) Gıda maddeleri ile ilgili diğer hükümler;
  1. Zararlılar, parazitler ve patojen mikroorganizmalarla bulaşık, toksik, yabancı maddeler ile bozulmuş maddeler üretimde kullanılmamalıdır.
  2. Gıda maddeleri çapraz bulaşmaya yol açmayacak şekilde hazırlanmalı, işlenmeli, depolanmalı ve satışa sunulmalıdır.
  3. Ham madde veya gıda bileşenleri, bozulmalarını, zarar görmelerini ve kirlenmelerini önleyecek şekilde depolanmalıdır.
  4. Zararlıların ve evcil hayvanların, gıdaların hazırlandığı, işlendiği veya depolandığı yerlere girmemesi için uygun tedbirler alınmalıdır.
  5. Patojen mikroorganizmaların üremesini veya toksinlerin oluşumunu destekleme ihtimali olan ham madde, bileşen, ara ürün ve son ürünler ürün özelliğine uygun sıcaklıkta muhafaza edilmelidir. Ancak, sağlık için bir risk oluşturmaması kaydıyla, gıdanın hazırlama, taşıma, depolama, sunum ve servis aşamalarında, belirli sürelerde gıdaların ortam sıcaklığında bulundurulmasına müsaade edilir. İşlenmiş gıda maddelerini üreten, işleyen ve ambalajlayan gıda işletmeleri, ham maddeleri işlenmiş maddelerden ayrı depolanmasını sağlayan uygun genişlikte depolara ve soğuk hava depolarına sahip olmalıdır.
  6. Sıcak servise sunulacak gıdalar, ısıl-işlem aşamasından sonra risk oluşturmayacak bir sıcaklıkta servise sunulur. Isıl işlem uygulanmayanlarda ise son hazırlama aşamasında sağlık için bir risk oluşturmayacak bir sıcaklığa kadar soğutulmalıdır.
  7. Gıda maddelerinin çözdürülmesi işlemi, gıdada patojen mikroorganizma üreme riskini ve toksin oluşumunu en aza indirecek biçimde yapılmalıdır. Gıda, çözdürme işlemi süresince sağlık için risk oluşturmayacak sıcaklıklarda tutulmalıdır. Çözdürme işlemi sırasında, sağlık için risk oluşturabilecek sızıntı olması durumunda, sıvı uygun bir şekilde uzaklaştırılmalıdır. Gıda, çözdürme işlemini takiben, patojen mikroorganizma gelişimi riski ve toksin oluşumunu en aza indirecek biçimde işlenmelidir.
j) Eğitim;
  1. Gıda satış yerleri ile toplu tüketim yerlerinde, çalışan personelin, yaptıkları işin niteliği konusunda bilgilendirilmeleri ve gıda hijyeni konularında eğitilmeleri sağlanmalıdır.
  2. HACCP uygulayan işyerlerinde, HACCP ve iyi uygulama rehberlerinin uygulanmasından sorumlu olanların, HACCP ilkelerinin uygulanması konusunda yeterli eğitimi almaları sağlanmalıdır.
  3. Çalışan personelin, çalışma konusu ile ilgili mevzuat ve uygulaması hakkında bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
ÖZNUR ÇELİK
GIDA MÜHENDİSİ​
BUDA BAŞKA BİR KAYNAKTAN:
I- GENEL PROFİL
Gıda sektörü, ticari hacmi düşünülecek olursa bugün dünyadaki en büyük sektörlerden biridir. Sektörde, yiyecekler ham olarak alınır, işlenir ve paketlendikten sonra insanların tüketebilmesi için piyasaya sürülür. Bu gerçekten içinde birçok önemli işlemi barındıran önemli bir süreçtir ve daha da önemlisi insan sağlığını doğrudan etkileyen bir iştir. Çünkü üretilen ürünler insanlar tarafından yenecektir.
Et ürünleri, balık ürünleri, tahıllar, meyveler, şeker, süt ve süt ürünleri, bisküviler, ekmekler, pasta ve çikolata, sıvı ve katı yağlar ve daha birçok ürün bu sektörde üretilir.
Yukarıda yer alan her bir ürünün üretilmesi, yiyeceklerin birbirinden çok farklı işlemler ile gerçekleşir. Et üretimi için önce hayvanlar kesilir; daha sonra parçalara ayrılır; kimi zaman kemikleri çıkarılır ve daha sonra pazara sunulacağı şekle göre işlemlerden geçirilir. Çiğ olarak satılacak ise, bozulmaması için soğuk olarak tutulur ve kapalı olarak paketlenir. Aynı şekilde satılıncaya kadar soğuk tutulmalıdır; tersi durumda içinde organizmalar ürer ve et bozulur. Ancak bugün artık sadece çiğ olarak et tüketilmemektedir. Etler pişirildikten sonra dondurulabilir. Ve belli bir soğuklukta saklanmak koşuluyla çok daha uzun süre saklanabilir.
Tıpkı yukarıda et sektöründe olduğu gibi bütün diğer sektörlerde de aslında yapılan işlemler aynıdır. Yiyecekler imal edilir ve daha sonra bozulmayacak şekilde saklanır ve paketlendikten sonra tüketiciye sunulur. Yaşam koşullarının değişmesi ve teknoloji ile birlikte birçok yenilikler gelmiştir. Bozulmadan yiyeceklerin daha uzun süreler saklanabilecek olması sunum alternatiflerini arttırmıştır.
Kaynatmak,soğutmak, iyonize radyasyona tabi tutmak, kurutmak, dolapta saklamak, dondurmak, suyunu almak, antibiyotik ile sterilize etmek ve kimyasal koruyucu kullanmak gibi yöntemler yiyeceklerin ömrünü uzatmak ve bozulmasını engellemek için kullanılır. Herbiri birbirinden farklı olan bu yöntemlerin hepsi teknolojinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkmışlardır. Yiyeceklerin tazeliklerini koruması ve hemen bozulmaması, daha uzun süre saklanabilmelerini sağlamıştır. Bu gerçekten sektörün ekonomik boyutu açısından çok önemlidir. Çünkü bu yolla yiyecekler marketlerde ve raflarda daha uzun süre kalmakta ve tüketiciler için seçenekler çoğalmaktadır.
II- GIDA ENDÜSTRİSİNDE TEHLİKELER ve HASTALIKLAR
II.1. Hastalıklar
Ülke
Yıl
Meslek hastalıkları
Meslek hastalıkları
Meslek hastalıkları


En Çok Görülen
2. En Çok Görülen
3.En Çok Görülen
Avusturya
1989
Bronşit*, Astım*
Duyma sorunu
Cilt hastalıkları
Belçika
1988
Solunum hastalıkları
Enfeksiyonlar*
Cilt hastalıkları
Kolombiya
1989
İşitme sorunu
Solunum hastalıkları
Kas-iskelet Hstlk.
Çek Cum.
1988
Solunum hastalıkları
Kas-iskelet hstlk
Sindirim Hstlkrı.
Danimarka
1988
Cilt hastalıkları
İşitme sorunu
Enfeksiyonlar
Fransa
1988
Solunum hastalıkları
İncinmeler
Septisemi*
Polonya
1989
Solunum hastalıkları
Cilt hastalıkları
Enfeksiyonlar
İsveç
1989
Kas-iskelet Hstlk.
Allerjiler
İşitme sorunu
ABD
1989
Travma
Cilt hastalıkları
Alerjiler
Yukarıda ILO’nun(Uluslar arası Çalışma Örgütü) verilerine göre oluşturulmuş bir tablo bulunmaktadır. Bu tabloya göre ülkelerin Çalışma Bakanlıkları ve İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma birimlerinin vermiş oldukları bilgiler derlenmiştir. Hemen bütün ülkelerde en çok görülen meslek hastalıkları birbirinin aynıdır. Bu tabloya göre en çok cilt hastalıklarına, kas-iskelet sistemi bozukluklarına, işitme sorunlarına, enfeksiyonlara, solunum yolu rahatsızlıklarına, allerjilere, incinme ve burkulmalara ve travmalara rastlanmaktadır. Bu hastalıklar ilerdeki paragraflarda ayrıca incelenecektir.
II.1.1. Solunum Sistemi Hastalıkları
Enzimler, hayvanlar, tahıllar ve unlar ile çalışmanın İngiltere’de mesleki astıma* neden olduğu işçileri kazalara ve meslek hastalıklarına karşı sigortalayan şirketler tarafından düşünülmektedir. Cinnamic aldehit ve sülfür dioksite sunuk kalmanın tarçın kabuğu ile çalışanlarda astıma* neden olduğu da Sri Lanka’da yapılan çalışmalarda dikkati çekmiştir. 40 tane tarçın sektöründe çalışan işçi üzerinde yapılan araştırma sonucunda 35 tanesinin %37.5’inin kronik öksürük hastalığına veya %22,5’inin astım* hastalığına sahip olduğu belirlenmiştir.
Mikrobiyoloji yiyecek sektöründe uzun yıllardan beri kullanılmaktadır. Tricoderma, Penicillium, Aspergillus ve Bacillus gibi mikro-organizmalar yiyecek ve içecek sektöründe yoğun olarak kullanılmaktadır. Şarabın, ekmeğin, peynirin, yoğurdun mayanalanması bu organizmalar sayesinde olmaktadır. Nişastanın şekere çevrilmesi, selülozun parçalanması hep bunlar sayesinde olmaktadır. Bu mikro-organizmaların havaya bulaşması alerjik alveolite* ve astıma* neden olmaktadır.
Bunlarla birlikte soğutmak, sterilize etmek, ayırmak, dezenfekte etmek için kullanılan sıvı, gaz veya buhar halde bulunan kimyasallar, bazı hastalıklara neden olabilmektedir. Karbon monoksit(CO), farkedilmesi son derece zor bir gazdır ve özellikle duman ve tütsü ile pişirme odalarında, şarap fermentasyon mahzenlerinde, tahıl silolarında ve balık eti depolarında bulunur ve CO zehirlenmesi ‘ölüme’ bile neden olabilir.
Amonyak, sunuk kalındığı zaman cildi yakar, tahriş eder ve su toplanmasına neden olur. Uzun süre sunuk kalmak ve solumak ise bronşit* ve zatürreye* neden olur.
PVC(Polivinil Klorür), paketleme sırasında kullanılan bir kimyasaldır. PVC filmi ısıtıldığında termal bozulma meydana gelir ve bu ortaya yayılan koku ve duman gözleri, burunu ve ağzı tahriş eder ve soluk daralmasına neden olur.
II.1.2. Cilt Hastalıkları
Bu sektörde çalışanlarda kontak dermatitler* ve egzema*, en çok görülen cilt hastalıklarıdır. Sürekli elleri sabunla yıkamak ve dezenfekte etmek için amonyaklı solusyonlara sokmak temizlik ve sterillik için olmazsa olmazlardır. Ellerin sürekli olarak nemlenmesi yağ oranını azaltabilir ve kontakt dermatite* neden olur. Kimyasallara ve katkı maddelerine maruz kalmak da cilt sorunları yaratır. Ayrıca katı ve sıvı yağlarla çalışırken, cildin sürekli bunlara maruz kalmasından ötürü gözenekleri tıkandığı için, akneler* de sıkça görülür.
Fermentasyon sırasında oluşan peptitler ve proteinlere karşı egzemalar* ve allerjiler oluşabilir. Trypsin, chymothrypsin, protease gibi enzimlerinde kontakt dermatit* hastalığına neden olduğu rapor edilmiştir.
Yukarıda sayılan hastalıklardan korunmanın en etkin yolu Kişisel Koruyucu Donanımlar kullanmaktır. Cilt hastalıklarından korunmak için uygun eldivenlerkullanılmalıdır. Eldivenleri kullanarak cildin dış etkenlerle temasını engellenebileceği için hastalıkları önlemek daha kolay olacaktır. Eldivenlerin latex materyalinden yapılmış olması allerji yapabilir veya cildin hava almasını engelleyebilir.
II.1.3.Enfeksiyon* Hastalıkları
Hayvanlardan kaynaklanan parazit hastalıkları ve enfeksiyonlar*, et paketleyen ve süt ürünleri ile ilgili sektörlerde çalışan işçiler daha çok görülür. Bu hastalıkların nedeni enfekte olmuş hayvanlarla kurulan doğrudan temastır. Bu hastalıklardan korunmak oldukça güç olabilir; çünkü hayvanın hasta olduğu anlaşılmayabilir.
Enfeksiyonun adı
Nasıl Bulaştığı
Bruselloz*
Enfekte olmuş dana, inek, keçi
veya koyunla temas
Erizipeloid*
Açık yaraların efekte olmuş domuz ve
balıkla temas etmesi
Leptospira*
Enfekte olmuş hayvanlarla veya idrarları ile
temas
Epdermycosis
Hayvanların cildinde oluşan parazitik bir
mantarla temas
Dermatofitoz*
Enfekte olmuş hayvanların tüy ve derisi ile
temas -bir çeşit mantar hastalığı-
Toxoplasmosis
Enfekte olmuş hayvanlarla temas
Papilloma*, viral akciğer kanserleri*
Canlı hayvanlarla veya etlerinin yanında
polisiklik aromatik hidrokarbonlar ve
nitratlarla ile sürekli temas

II.1.4. Gürültüden Kaynaklanan Hastalıklar
Belirli frekans limitlerinin üzerindeki ses ve gürültülere sürekli sunuk kalmak işitme bozukluklarına neden olur. İşitme ile ilgili oluşmuş olan sorunlar, genellikle tedavi edilebilir olmadığı için sonunda işçi üzerinde fizyolojik ve ruhsal bozukluklara neden olabilir. Ayrıca anormal düzeydeki kan basıncı, kalp atış hızı, nefes alma sıklığı ve hacmi, mide-barsak spazmları ve sinir boşalmaları ile ses düzeyi arasında bağlantı olduğu düşünülmektedir.
III- GIDA ENDÜSTRİSİ İŞÇİLERİ İÇİN SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
III.1. Solunum Yolu Tehlikelerine Karşı Önlemler
Solunum yolu ile ilgili tehlikeler tozlardan, kimyasallardan, tahıllardan, enzimlerden kaynaklanmaktadır. Bu tehlikelere karşı mühendislik önemleri alınırken şu iki nokta üstünde durulmalıdır: 1- Toz halde kullanılan materyaller yerine sıvı halde olanlar tercih edilerek daha az tehlikeli olanlar seçilmiş olur. 2- Sunuk(maruz) kalınma miktarını, tehlikeyi yaratan maddenin havaya yayılmasını önleyerek azaltmak. Bu bakımdan yapılan işin tamamen yada yarı kapalı ortamda yapılacak şekilde tasarlanması, yerel cebri çekişli havalandırma sistemlerinin entegrasyonu ve işin yapıldığı alana işçilerin tamamının girmelerinin sınırlandırılması, kimyasalların, tozların, mikro-organizmaların yarattığı sağlık tehlikelerini azaltmak bakımından oldukça önemlidir.
Ayrıca yöneticiler, tehlikeli işlerin yapılmasını işçiler arasında rotasyona tabi tutarak tehlikeli maddelere sunuk kalınma zamanını azaltabilirler ve haftasonu yada vardiya dışı zamanlarda bu tehlikeli işlerin yapılmasını sağlayarak sunuk kalan işçi sayısını düşürebilirler.
Bunlarla birlikte Kişisel Koruyucu Donanımların kullanılması da çok önemlidir. Bu yolla sağlığı etkileme olasılığı olan maddelerle karşılaşınca hasta olma riski neredeyse ortadan kalkacaktır. Sıçramalara karşı gözü korumak için göz koruyucu donanımlar olan gözlükler(splash goggles), yüz kalkanları ve solunum yollarını korumak içinsolunum koruyucu donanımlar kullanılmalıdır. Bu koruyucuların işlevini tam olarak yerlerine getirebilmeleri için işçiler, bu gereçlerin koruma konusundaki limitleri ve özellikleri konusunda eğitilmelidir. İşin yapılış şekli, tehlike oranı ve doğasına göre farklı solunum cihazları yada maskeler kullanılmalıdır. Yüzü toza-dumana karşı koruyan, basit, yüzün yarısını kapatan maskelerden, havayı temizleyen solunum cihazları ve solunum için ayrı ayrı aparatların ve tüplerin olduğu temiz hava veren SCBA(Self-Contained Breathing Aparatus)’lara kadar birçok farklı seçenek vardır.
III.2. Enfeksiyon* Hastalıklarına Karşı Önlemler
Hayvanlardan kaynaklanan enfeksiyonlardan korunmanın en iyi ve etkin yolu kişisel hijyene dikkat edilmesidir. Elleri ve vücudu gerektiğinde yıkayabilecek yıkama yerlerinin, duşların ve lavaboların temiz olması gerekmektedir. Bütün kullanılan koruyucu giysiler, eldivenler sterilize edilmeli ve temiz tutulmalıdır. Çok küçük bile olsa bütün yaralar kapatılmalı ve dış etkenlerle temas engellenmelidir.
Birçok ülkede hayvanlar ve insanlar aşılanarak korunmaya çalışılmaktadır. Bu hastalıklara erken tanı konularak anti-bakteriyel ve anti-parazit ilaçlarla tedavi edilmesi ortadan yok edilmesi için mutlaka gereklidir.
İşçiler sıklıkla öksürüyor, ateşleri düzensizlik gösteriyor, boğazlarında geçmeyen yanmalar oluyor, sıklıkla ağızları kuruyor, başları ağrıyor veya bağırsak hareketlerinde bozukluk yaşanıyorsa mutlaka hemen doktorlar tarafından muayene edimelidir. Bir hastalık geçirmeseler dahi, özellikle bu sektörde çalışanlar, düzenli olarak tıbbı denetimlerden geçirilmelidirler.
III.3. Gürültüye Karşı Önlemler
Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte normalde sekiz saat boyunca en fazla 85-90 dBA sese sunuk kalınabilir ve bunu 80dBA’nın altında geçirilecek 16 saatlik dinlenme süreci izlemelidir. 85-90 DBA’nın üzerinde sese sunuk kalınıyorsa mutlaka kulak koruyucudonanımlar kullanılmalıdır; tersi durumda ileride mutlaka işitme sorunları yaşanır.
Bunların yanında düzenli olarak en azından yıllık odiyometri testleri yapılmalıdır. Ayrıca gürültünün çok olduğu işyerlerinde frekans ölçme cihazları bulundurulmalıdır. GMP(Good Manifacturing Practices-İyi Üretim Uygulamaları)’ye göre de ses olabildiğince aza indirilmeye çalışılmalıdır. Hava sübaplarına ve egzoz borularının çıkışlarına olabilirse susturucu takılmalıdır. Ayrıca titreme ve sesin emilmesi için yüzeylerde kauçuk materyaller kullanılabilir. Ayrıca ses kontrol sistemlerinin yüzeyleri temiz tutulmalı ve kontrol aygıtları yiyecek sektörünün ortama yaydığı katı, sıvı yada gaz artıklardan etkilenmemelidir.
*
Akciğer kanseri, yapısal olarak normal akciğer dokusundan olan hücrelerin gereksinim ve kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle (tümör) oluşturmasıdır. Burada oluşan kitle öncelikle bulunduğu ortamda büyür; daha ileriki aşamalarda ise çevre dokulara veya dolaşım yoluyla uzak organlara yayılarak (karaciğer, kemik,beyin vb. gibi) hasara yol açarlar. Bu yayılmaya metastaz adı verilir.
Akne, yüz, omuzlar, sırt ve göğüsteki yağ bezeleri ile ilgili kronik bir deri hastalığıdır. En çok 14-20 yaşlar arasında görülür. Siyah noktalar ve daha sonra dönüştükleri sivilceler kırmızılaşır ve içi beyaz iltihap toplanır. Yağ bezlerinin kanalında bir tıkaç oluşur ve bu tıkacın başı sertleşip siyahlaşır. Bazen, kanal tıkalı olduğu halde, bez yağ salgılamaya devam eder ve böylece içi yağ dolu bir kist oluşur. Siyah noktalar oluştuktan sonra, normalde de cildimizde bulunan propionibacterium acnes adlı bakteri buraya yerleşir ve akne oluşumuna katkıda bulunur.
Alerjik alveolit, iş ortamında organik parçacıkların tekrarlayan solunumu sonucunda ortaya çıkan aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Belirtileri, ateş halsizlik, titreme, kuru öksürük ve kalp çarpıntısıdır. Kronik olduğu zaman alveollerin(hava kesecikleri) çeperi kalınlaşır ve soluk alma güçlüğü çekilir.
Astım, solunum yollarının ataklar halinde gelen tıkanmaları ile kendini gösteren kronik bir hastalığıdır. Astımda solunum yollarının şişmesi ve tıkaçların oluşması sonucu havanın akciğerlere girip çıkması engellenir. Hastalar ataklar arasında kendilerini iyi hissederler. Ataklar sırasında öksürük, göğüste sıkışma hissi, solunumda hızlanma, hırıltı ve nefes darlığı olur. Astımlı hastalar çevredeki birçok maddeye astımlı olmayanlara göre daha duyarlıdır. Bu uyarılar hastalarda hırıltı ve öksürüğe yol açar.
Bronşit, akciğerlere giden havayollarının iç yüzündeki zarın iltihaplanmasıdır. Akut ve kronik olarak iki gruba ayrılır.
1- Akut Bronşit: Genellikle grip, kızamık, boğmaca veya tifo gibi hastalıklar sırasında görülür.
2- Kronik Bronşit: Bu çeşit bronşitte; havayollarını yağlayan bezler büyümüş, iç yüzlerinde bulunan tüyler görevini yapamaz olmuştur.
Bruselloz, brusella bakterilerinin neden olduğu, infekte hayvanlardan insanlara bulaşabilen bir hayvan hastalığıdır. En sık bulaşma nedeni kaynatılmamış, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin kullanımıdır. Çiğ etle de bulaşması mümkündür. Brusella bakterileri annenin hastalığı sırasında anne kanında bulunup, bazen anne karnındaki bebeğe bulaşır. Bu bulaşma düşük ve anne karnında bebek ölümü ile sonuçlanabilir. Bruselloz çeşitli antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Dermatoz, deri hastalıklarına verilen genel isimdir.
Mantarlar deride ve tırnakların altında çoğalan ve ancak mikroskop ile görülebilecek küçük organizmalardır. Bunların çoğalarak yayılması sonucunda Dermatofitoz yani cilt mantarı hastalığı oluşur. Bu organizmalar bütün çevremizde, özellikle ayakkabı ve terliklerde, havlularda, bahçede, evde, genel kullanıma açık duşlar, jimnastik salonları, yüzme havuzlarının basamakları, otel ve cami halıları gibi ortamlarda bulunurlar. Tüm mantar hastalıkları oldukça bulaşıcıdır ve kolaylıkla yayılabilir. Ayak ve tırnak mantar hastalıkları tedavi edilmediklerinde vücudunuzun diğer bölümlerine yayılabilir, yakınlarınıza bulaşabilir veya vücudunuzda bakterilere bağlı daha ciddi infeksiyonlara neden olabilir.
Egzama(dermatit) derinin iltihabıdır ve çoğu zaman kaşıntılı seyreder. Genellikle allerji nedeniyle oluşur; ama duygusal sıkıntı da egzamaya yol açabilmektedir. Bazen de egzama görünür hiçbir neden yokken çıkmaktadır. En sık görülen egzama tipi, allerjik kökenlidir. Tıp dilindeki adı "atopik dermatit" olan bu hastalık çoğunlukla astımlılarda ve saman nezlelilerde görülür. Saman nezlesi, çiçek tozlarının neden olduğu allerjik bir hastalıktır.
Bulaşıcı hastalık ya da enfeksiyon hastalıkları, hastalık yapıcı, herhangi bir yolla insana geçme özelliğindeki mikropların veya parazitlerin vücuda girmesiyle ortaya çıkan hastalıklardır. Hastalığı yapan organizmalar, virüsler, bakteriler, mantarlar olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya birkaç yolla insana geçebilme özelliğindedir. İnsandan insana, hayvandan insana olduğu gibi, topraktan insana da bulaşabilir. Şarbon, AIDS, frengi, tifo, kolera, verem, boğmaca, sıtma, kızamıkçoık, belsoğukluğu ve daha birçok hastalık enfeksiyon hastalıklarıdır.
Erizipeloid, enfekte olmuş deniz ve balık ürünlerine temas edenlerin ellerinde Erisipelotriks İnsidoza bakterisi tarafından oluşturulan bir enfeksiyondur. Bölgesel kızarıklık, yanma, ağrı ve kaşıntı görülür. Kana karışabilir ve lenflere bulaşabilir.
HPV (Human Papilloma Virus), genital bölgede ve mukozalarda enfeksiyon yapan ve condyloma acuminatum (kondiloma aküminatum ya da kısaca kondilom) adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan bir virüstür. Çoğu virüs hastalığında olduğu gibi HPV de bir kez vücuda girdiğinde hücreler içinde yerleşir ve zaman zaman alevlenmelere yolaçar. Bu yüzden HPV enfeksiyonu kesin tedavisi olmayan bir hastalık olarak kabul edilir.
Kontakt dermatit, derinin bazı maddelerle teması sonucu oluşan bir reaksiyondur. Bu reaksiyonların % 80’ i tahrişe bağlı reaksiyonlar (örneğin: bulaşık yıkama sonucu oluşan el gibi), % 20’ si de allerjik reaksiyonlardır. Reaksiyon temastan hemen sonra oluşmaz. Temas sonrası 1-3 gün sonra oluşan belirtiler genellikle 1 hafta veya daha sonra kaybolur. Deri kırmızı, kaşıntılı, iltihaplı ve kabarcıklı bir hal alır. Reaksiyon genellikle temas yerinde en yoğundur; derinin diğer bölgelerinde de olabilir.
Köpeklerde görülen leptospiraolgularının büyük çoğunluğu L.canicola, L.icterohaemorrhaigae, L.ponoma tarafından yapılmaktadır. Bakteri idrar yoluyla atılır ve vücuda mukozalardan veya yara bere olan deriden girer. Hastalık insanlara da bulaşabilir. Hastalık yazın daha sık olarak görülür. Vücuda giren bakteri iç organlara gider ve 4-10 gün süren çoğalma dönemine girer. Bu dönemin sonunda; böbrekler etkilenebilir ve bunun sonucunda böbrek yetmezliği oluşabilir,
Karaciğer etkilenirse sarılık, akut hepatit veya kronik aktif hepatit şekillenebilir;
pıhtılaşma bozuklukları ortaya çıkabilir.
Septisemi yani Kan Zehirlenmesi kana bakteri ya da zehir karışmasıdır. Septisemi farklı yollardan oluşabilir.
  • Deride yer alan yaranın mikrop kapması ve enfeksiyon oluşması
  • Bir apsenin patlayarak iltihabın kana karışması
  • Boğaz enfeksiyonu sonucu
  • Akciğer enfeksiyonu sonucu örneğin zatürre gibi.
  • Bağırsakların iltihaplanması sonucu
  • İdrar yolları enfeksiyonu sonucu
septisemi kontrol altına alınmazsa bütün bedene yayılır. Septisemiye neden olan bakteri bedene çeşitli yollarla girebilir. Akyuvarlar aslında bedeni, bakterilere karşı korurlar; ancak bakteriler bir anda aşırı çoğalırsa akyuvarlar savaşamaz duruma gelirler. Bu ya başka bir hastalık nedeniyle zayıf düşmüş bir bedende ya da sağlıklı bir kişide güçlü bir organizma tarafından yaratılabilir. Septiseminin belirtileri ateş, aşırı halsizlik ve kan basıncının ani düşmesidir. Hasta kendini çok bitkin hisseder; komaya girerek ölebilir.
Zatürre olarak da bilinen pnömoni, akciğerlerin iltihaplanmasıdır. Zatürrenin ilk sıradaki nedeni, pnömokok (Streptococcus pneumoniae) adı verilen yuvarlak şekilli bakterilerdir. Virüslerin neden olduğu zatürre ise genellikle daha hafiftir ve evde tedavi edilebilir. Bakteriyel pnömoniler daha ağır seyirli olup genellikle soğukalgınlığı nedeniyle ortaya çıkarlar. Pnömoni akciğerin tek bir lobu ile sınırlı ise lober pnömoni, bronşlardan başlayarak akciğerin başka bölümlerine yayılmışsa bronkopnömoni olarak adlandırılır.
KAYNAK:ŞENOL MIDIK
GIDA ÜRETİM VE SATIŞ YERLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

Posted on Şubat 9, 2012
GIDA ÜRETİM VE SATIŞ YERLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: 10.07.1996 / 22692
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, gıda ve gıda katkı maddelerinin üretildiği, satış ve toplu tüketiminin yapıldığı, depolandığı iş yerlerinde teknik ve hijyen kurallarına uyulmaması sonucu ortaya çıkabilecek hastalık ve zararlı etmenlere karşı insan sağlığının korunması, çalışan personelin ve gıda maddeleri ile temas edecek malzeme, alet ve ekipmanın hijyen kurallarına uygunluğunu temin etmek ve ettirmek, satış ve toplu tüketim yerlerinde satılan gıda maddelerinin denetimi, gıda maddeleri üreten işyerinin (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydıişlemleri, eğitim etkinlikleri ve denetim sonuçlarına itiraz hakkına ait usül ve esasları düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2- Bu Yönetmeliğin amacı, gıda ve gıda katkı maddelerinin üretildiği, satış ve toplu tüketimin yapıldığı işyerinin, çalışan personeli, satışa sunulan gıda maddeleri ile gıda katkı maddelerinin bu işyerlerini işleten kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin uyması gereken usül ve esasları kapsar
Yasal Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik 3.11.1995 tarihi ve 4128 sayılı Kanununun ile değişik 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlemesine Dair Kanunun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü , 9 uncu, 10, uncu ve 11 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığı’nı
b) Genel Müdürlük : Bakanlık temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nü,
c) İl Teşkilatı : İl Sağlık Müdürlüklerini,
d) Belediye: Büyükşehir, il ilçe ve belde belediye başkanlarını,
e) Gıda Maddeleri Üreten işyeri: Gıda ve gıda katkı maddelerinin hammaddeden başlayarak tasnif, işleme değerlendirme, dayanıklı hale getirme işlemlerinin yapıldığı ve satış yerlerine gönderilmek üzere depolandığı tesisler ile bu tesislerin tamamlayıcısı sayılacak yerlerin tamamını.
f) Gıda Maddeleri Satış Yeri: Gıda ve gıda katkı maddelerinin toptan veya perakende satışının yapıldığı yerler.
g) Denetim: İşyerlerinin teknik ve hijyen kurallarına uyulduğunu, bu yerlerde kullanılan gıda maddeleriyle temas edecek malzeme, alet ve ekipmanın hijyen kurallarına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını, satış ve toplu tüketim yerlerinde satılan gıda maddelerinin muayene, izleme, numune alma ve kontrolünü,
h) Denetim Elemanı: Denetimde görevlendirilmek üzere Bakanlığın açtığı hizmet için eğitim programını tamamlamış gıda, beslenme, eczacılık, kimya, biyoloji, veterinerlik ve tıp alanında en az lisans düzeyinde eğitim görmüş personeli,
ı) Yardımcı Denetim Elemanı: denetimde görevlendirilmek üzere bakanlığın açtığı hizmet içi eğitim programını tamamlamış gıda alanında en az lise düzeyinde eğitim görmüş personeli,
j) Hijyen Kuralları: Gıda ve gıda katkı maddelerinin üretiminde tüketimine kadar, tüm aşamalarda alınacak sağlık önlemleri ile çalışan personelin uyacağı sağlık kurallarını,
k) Kirlenme: Sağlığa zararlı ve/veya gıda maddesinde ve ortamda bulunmaması gereken herhangi bir maddenin fiziksel. kimyasal, mikrobiyolojik olarak tesbitini,
l) Dezenfeksiyon: Gıda maddelerinin kirlenmesini önlemek amacıyla gıda ve gıda katkı maddelerini üreten işyerlerinin, üretim ve satış sırasında kullanılan malzeme, alet ve ekipmanın, bu yerlerde çalışan personelin kimyasal ve/veya fiziksel yöntemlerle her türlü kirlilik etmeninden arındırılmasını,
m) Zararlı Canlılar: doğrudan veya dolaylı olarak gıda maddesinde kirlenmeye yol açabilecek her türlü canlıyı,
n) Gıda Kontrol Laboratuvarı: Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile gerçek kişilerden başka teşekküllerin açacağı gıda analizi yapan laboratuvarı,
o) yetkili Laboratuvar: İhtisas ve yetkileri dahilinde resmi veya özel şahıslar tarafından oluşabilecek talep ve müracaatları kabul ederek analizler yapan, eğitim veren, yurtiçi ve yurtdışındaki bilimsel araştırma kurumları ile işbirliği içinde analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunu sağlayan, ihtilaflı durumlarda verilecek karara esas olmak üzere analiz yapan ve mütalaa veren laboratuvarı,
p) Numune: Muayene ve analiz amacıyla alanına imal tarihi, seri numarası, aynı olan ve alındığı kitleyi, partiyi her yönüyle temsil edebilecek miktar ve nitelikte olan gıda maddesini,
q) Şahit Numune: numunenin alındığı parti ve kitleden, numune ile birlikte alınan itiraz ve ihtilaflı durumlarda kullanılmak üzere işyeri yetkilisine bırakılan numuneyi,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Gıda
Üretim Yerleri
İşyerlerinin Taşıması Gereken Özellikler (Değişik başlık: RG-09/08/1998-23397)
Madde 5- Gıda ve gıda katkı maddeleri üretimi yapan işyerlerinde aşağıdaki özellikler aranır;
a) Üretimde kullanılan tüm alet ve ekipman sağlığa uygun malzemeden, kolay ve iyi temizlenebilir kontaminasyona yol açmayacak özellikte olmalıdır. Bunlar daima temiz bulundurulmalı ve uygun olanlar gerektiğinde dezenfekte edilmelidir. Tüm malzeme, ve alet ve ekipman ısı, buhar, asit, alkali ve tuz gibi maddelere dayanıklı olmalıdır.
b) Bina, tesisat, malzeme, alet ve ekipmanın onarım, boya, badana ve periyodik bakımları aksatılmadan yapılmalıdır.
c) İşyeri, zararlı canlılar ile toz ve duman gibi çevresel kirleticilerin girmesini önleyecek biçimde tesis edilmelidir.
d) Zemin, işyerinin özelliğine göre su geçirmez, kaygan olmayan, yıkanabilir, çatlak oluşturmayan, temizlik ve dezenfeksiyona uygun malzemeden yapılmalı ve sıvı atıkların akabilmesi için yeterli eğime sahip olmalıdır.
e) Duvarlar, yapılan işin özelliğine göre su geçirmeyen, yıkanabilir, zararlı canlıların yerleşmesine izin vermeyen, pürüzsüz ve açık renkli malzemeden yapılmalı, çatlak olmamalı, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilir özellikte olmalıdır.
f) Pencereler ve benzeri açık yerler kirlenmeye izin vermeyecek biçimde yapılmalı, ince gözenekli, kolay temizlenebilir, sökülüp takılabilir ve sürekli bakımları yapılabilir özellikte tel ile kaplanmalıdır. Pencere eşikleri raf olarak kullanılamazdır.
g) Kapılar,pürüzsüz ve su geçirmeyen yüzeylere sahip, duruma göre kendiliğinden kapanır, sızdırmaz olmalıdır.
j)Kullanılamaz zorunlu durumlar dışında, işlenmemiş tahta gibi temizliği ve dezenfeksiyonu güç malzemeleri kullanılmamalıdır.
k) Teknik gereği işletmelerin ilgili bölümlerinde basınç sıcaklık, akış göstergeleri ve kaydetme cihazları bulunmaktadır.
(Mülga son fıkra: RG-06/05/2003-25100)
İşyerinde kullanılacak Su, Buz ve Buhar
Madde 6- Gıda ve gıda katkı maddeleri üretim yapıları işyerinde kullanılan su, buz ve buharda aşağıdaki özellikler aranır;
a) Üretimde kullanılması su, Türk Gıda Kodeksine uygun özellikte olmalıdır. Suyun sürekli ve yeterli sağlanması, depolaması, basınç ve sıcaklığının kontrolü için uygun tesisat bulunmalıdır.
b)Ürünle temas edecek şekilde kullanılan buz, Türk Gıda Kodeksine uygun sudan üretilmiş olmalı ve işletme içinde hijyen kurallarına göre depolanmalı ve taşınmalıdır.
c) Gıda ve gıda katkı maddeleri üretiminde veya gıda maddeleriyle doğrudan temas eden yüzeylerde kullanılan buhar, Türk Gıda kodesine uygun sudan elde edilmelidir.
d) Buhar üretimi, soğutma ve yangın söndürme gibi işlerde kullanılan, gıdalarla temas etmemesi gereken su tamamen ayrı hatlarda taşınmalı, bu hatlar değişik renklerle belirtilmeli ve içme suyu taşıyan sisteme geri sifon yapmamalıdır.
Sıvı Atık Hatları
Madde 7- İşyerine ait atık sistemi korozyandan etkilenmeyen, temizlik ve bakımları kolayca yapılabilecek şekilde düzenlenmeli ve sıvı atık miktarını kaldırabilecek hacimde olmalıdır. İşyeri sahibi /yöneticisi, yapılan üretim için arıtma tesisi ve deşarj izin gerekiyorsa Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine göre gereğini yapmalıdır.
Sosyal Tesisler Tuvaletler
Madde 8- Gıda ve gıda katkı maddeleri üretimi yapılan işyerinde giyinme, soyunma, dinlenme odaları, yemekhane, yatakhane, idari bölüm ve tuvaletlerde aşağıdaki özellikler aranır;
a) İşyerindeki sosyal tesis ve tuvaletler gıda işleme alanlarından ayrı olmalıdır. tuvaletler gıda üretim yerlerine doğrudan açılmamalıdır.
b) İşyerinde personel için giyinme,soyunma,dinlenme odaları ve tuvalet bulunmalı,tuvaletler artık maddelerin hijyen kurallarının uygun bir biçimde uzaklaştırılacağı şekilde tasarlanmalı ve bu alanlarda hijyen kurallarını hatırlatıcı uyarı levhaları bulundurulmalıdır.
c) Üretimin niteliğine uygun olarak gerekli görülen yerlere sıcak ve soğuk suyu karıştırmaya uygun muslukların bulunduğu lavabolar takılmalıdır. .Sıvı sabun, kurutma cihazı veya kağıt havlu bulunmalı, gerektiğinde ellerin dezenfekte edilmesine yönelik önlemler alınmalıdır.
d) Yemekhane hijyen kurallarına uygun olmalıdır.
e) Sosyal tesise ait atıklar kapalı sistemde kanalizasyona, kanalizasyon bulunmayan yerlerde uygun yapılmış fosseptiklere bağlanmalıdır.
f) İşyerinde ilkyardım malzemesi bulunmalıdır.
Aydınlatma
Madde 9- İşyeri gün ışığına eşdeğer bir şekilde aydınlatılmış olmalıdır. Aydınlatma tabii renkleri değiştirmeyecek özellikte,yapılmalı ve asılı haldeki aydınlatma cihazlarında muhafaza bulunmalıdır.
Havalandırma
Madde 10- Sıcaklığın aşırı oranda yükselmesini, buharın yoğunlaşmasını, toz oluşumunu önlemek ve kirli havayı değiştirmek için mekanik ve/veya doğal havalandırma sistemi sağlanmalıdır. Havalandırma açıklıklarının üzerinde bir ızgara veya aşınmayan malzemeden yapılmış koruyucu düzenek bulunmalıdır. Izgaralar temizlenmek için kolayca sökülebilir nitelikte olmalıdır.
Katı Atıkların Depolanması ve Uzaklaştırılması
Madde 11- İşyerinin özelliğine göre katı atıkların işyerinden uzaklaştırılıncaya kadar toplanacağı uygun şekilde yapılmış yıkama ve dezenfeksiyona uygun, kapalı bir katı atık depolama yeri olmalıdır. Katı atık depolama ve naklinde kullanılan malzeme, alet ve ekipman tek kullanımlık veya kolayca yıkanabilir, Temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir malzemeden olmalı üzerleri işaretlerine üretimi etkilemeyecek yerlerde bulundurulmalı ve kesinlikle gıda maddeleriüretimiyle ilgili işlerde kullanılmamalıdır.
Katı atıkların toplanıp uzaklaştırılması işlemi katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun bir şeklide yapılmalıdır.
İşyeri Çevresi
Madde 12- İşyeri çevresinde kirliliğe yol açacak çöp ve atık yığınları su birikintileri ve zararlı canlıların yerleşmesine uygun ortamlar olmamalıdır.
Hammadde Alım Yerleri
Madde 13- İşyerinin özelliğine göre işletme girişinde hammaddenin tozlanmasını, kirlenmesini ve bozulmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
Depolama
Madde 14- Hammadde, mamül madde, katkı ve diğer yardımcı maddeler, alet ve ekipman ile ambalaj malzemesi depoları bu Yönetmelikte yer alan işyerinin taşıması gereken genel özellikler kısmındaki ilgili hükümlere uygun olmalıdır. Ürünler bulaşmanın ve bozulmanın önleneceği koşullarda ayrı ayrı ve zeminle temas etmeyecek şekilde belirli bir yükseklikte ve nem geçirmeyen uygun bir malzeme üzerinde depolanmalıdır.
Laboratuar
Madde 15- Laboratuvarlar diğer bölümlerden tamamen bağımsız olmalıdır.
Yakıt Depoları
Madde 16- Yakıt depoları uygun yerlerde, üretim yerine doğrudan açılmayan ve her türlü dış etkiye karşı korunmuş olmalıdır.
Temizlik ve Dezenfeksiyon
Madde 17- Gıda ve gıda katkı maddesi üretimi yapılan işyeri temizlik ve dezenfeksiyon koşulları;
a)İşyeri sahibi/yöneticisi tarafından hijyen kontrol programları yapılmalı, bütün alanların temizlenmesinin yanı sıra kritik alanlar malzeme, alet ve ekipmanın temizlik ve dezenfeksiyon şekli ve sıklığı önceden belirlenmelidir. Hijyen kontrol programları işyerinin ilgili bölümlerine asılarak yapılan temizlik ve dezenfeksiyon işaretlenmelidir.
b) Bakanlıkça izin verilen deterjan ve/veya dezenfektanlar kullanılmalıdır.
c) Su deterjan ve/veya dezenfektan ve bunları çözeltileri aracılığı ile işletmenin malzeme, alet ve ekipmanın temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi sırasında gıda maddesinin kirlenmesini engelleyecek önlemler alınmalıdır.
d) Günlük çalışmaların bitiminden hemen sonra veya uygun zamanlarda gıda maddelerinin işlendiği ortamdaki zemin, işlemle ilgili kanallar, malzeme, alet ve ekipman ile duvarlar iyice temizlenmelidir.
e) Malzeme, alet ve ekipman temizlikten sonra mümkün olduğu kadar çabuk kurutulmalıdır. Temizlikte kullanılan malzeme yıpranmış ve kirli olmamalıdır.
f) İşleri personelinden bir kişi işletme temizliğinden sorumlu olarak görevlendirilmelidir.
g) mikrobiyolojik bulaşmanın önem taşıdığı işyerinde ortam petrisi her hafta belli yerlere konularak işletme havasının mikrobiyolojik yönden temiz olup olmadığı kontrol edilmelidir.
h) Mikrobiyolojik bulaşmanın önem taşıdığı işlerinde üretim yeri girişinde içinde dezenfektan bulanan küvet veya paspas bulunmalıdır.
Evcil Hayvanlar
Madde 18- Güvenlikle ilgili bölümleri dışında işyerinde kesinlikle hayvan bulundurulmamalıdır. Hayvan bulunan güvenlik bölümleri üretim ve depolama tesislerinden ayır olmalıdır.
Zararlı Canlılar.
Madde 19- Zararlı canlılarla mücadele için etkili, sürekli ve yeterli bir program yapılmalıdır. Zararlı canlılarla mücadele ilaçları veya sağlığı tehlikeye sokabilecek diğer maddeler, üzerinde toksik etkileri ve kullanımları açısından uyarılar bulunan uygun etiketler taşımalı, sadece bu amaç için kullanılan kilitlenebilir odalar veya dolaplarda saklanmalıdır. Bunlar, bu konuda eğitilmiş personel tarafından nakledilmeli ve kullandırılmalıdır. Zararlı canlılarla mücadele için Bakanlıkça izin verilen ilaçlar kullanılmalıdır.
Personel eğitimi
Madde 20- İşyeri sahibi/yöneticisi, gıda maddeleri ile temas halinde olan personelin, üretimin hijyen kurallarına uygun biçimde yapılması ve kişisel hijyen konusunda sürekli eğitimini sağlamalıdır
Sağlık Kontrolü
Madde 21- Gıda ve gıda katkı maddeleri üretiminde çalışacak personel, resmi bir kurumdan sağlık raporu almadan çalıştırılamaz. İşe girenlerin periyodik sağlık kontrolleri 3 ayda bir yapılarak sağlık karnelerine işlenmelidir. Bu uygulamalardan işyeri sahibi/yöneticisi sorumludur.
Hastalık Bildirimi
Madde 22- Yapılan sağlık kontrolünde portör olduğu tespit edilenler derhal tedaviye alınır. Tedavisi tamamlanıp sağlam raporu almayanlar kesinlikle çalıştırılamaz. Ateşli hastalığı, cilt hastalığı yada ishalli bulunanlar derhal sağlık kuruluşuna tetkike gönderilir. Bütün bu işlerden işyeri sahibi/yöneticisi sorumludur.
Personel Hijyeni ve Davranışları
Madde 23- Gıda işleme alanında çalışan kişi, görev başındayken kişisel temizliğe özen göstermeli, tırnakları kısa kesilmiş, eller sürekli temiz tutulmalı, açıkta yara olmamalıdır. Çalışırken başlık, eldiven ve ayak giysileri dahil uygun koruyucu giysiler giyilmelidir. Bu giysiler kolay temizlenebilir olmalı ve temiz tutulmalıdır.
Üretim esnasında herhangi bir şey yemek, tütün kullanmak, sakız çiğnemek, tükürmek ve gıdalara doğru hapşırmak, öksürmek gibi davranışlar yasaktır. Kişisel eşyalar ve giysiler gıda maddelerinin işlendiği alanlarda bulundurulmamalı, üretim esnasında hiçbir takı takılmamalıdır.
Gözetim
Madde 24- Bütün personelin kurallara uymasını temin etmek için, çalışan personelden bir kişiye gözetim sorumluluğu verilmelidir.
Ziyaretçiler
Madde 25- Gıda işleme alanında ziyaretçilerin gıda maddelerini kontamine etmesini önleyici tedbirler alınmalı, bu amaçla ziyaretçilere verilmek üzere koruyucu giysiler bulundurulmalı ve ziyaretçilerin, çalışanlar için konulan tüm kurallara uymasını sağlanmalıdır.
Çalışma İzni Vermeye Yetkili Makamlar
Madde 26- Ek-1 Listede yer alan işyerleri için Genel Müdürlük, Ek-2 listede yer alan işyerleri için İl teşkilatı(Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı vermeye yetkilidir. Denetimler Genel Müdürlük/İl Teşkilatınca yapılır. Hem Ek-1 hem Ek-2 kapsamında üretim yapan işyerleri için (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı vermeye Genel Müdürlük yetkilidir. Genel Müdürlük gerektiğinde Ek-1 ve Ek-2′de yer alan işyerleri arasında (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydıverme konusunda yetki değişikliği yapabilir.
Ek-1 ve Ek-2 verilen listelerde yer alamayan gıda maddesi üreten işyerleri, (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı belgesi almak için İl Teşkilatına başvuruda bulunur. Bu işlerlerinin hangi gruba gireceği İl Teşkilatının görüşü ile birlikte karara bağlanmak üzere Genel Müdürlüğe gönderilir.
Çalışma İzni
Madde 27- Gıda ve gıda katkı maddesi üretim yerleri (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı almadan faaliyette bulunamazlar. Yapılan denetimler sonucunda bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmadığı tespit edilen işyerine ait (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı belgesi iptal edilir.
Çalışma İzni Başvurusu
Madde 28- (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı almak isteyenler aşağıdaki bilgi ve belgelerle yetkili makama başvururlar,
a) Dilekçe,
b) Noter onaylı sorumlu müdür sözleşmesi ve diploma örneği,
c) İş akış şeması ve kullanılan malzeme, alet ve ekipman hakkında bilgi,
d) Personel sayısı ve niteliği hakkında bilgi,
e) Faaliyet konusu ve ürün/ürünlerin gruplandırılması,
f) Kapasite raporu,
g) Noter onaylı Gayrı Sıhhi Müessese ruhsatı fotokopisi.
Çalışma İznine Esas İşlemler
Madde 29- Başvuru işlemlerinde,
a) Eksiksiz başvuru dosyasının kabul tarihinden itibaren söz konusu işyeri bir ay içinde 26 ıncı maddede belirtilen yetkili makam tarafından denetlenir. bu yönetmelikte belirlenen hususlara uygun bulunan işyeri için Ek-3 de örneği verilen (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı belgesi düzenlenerek işyerine sicil numarası verilir ve sicil kaydı yapılır.
b) (Değişik: RG-06/05/2003-25100) Bu Yönetmelik hükümlerine göre verilen Çalışma İzni/Gıda İşyeri Sicil Kayıt Belgesi, üzerinde yazılı gerçek ve tüzel kişi, adres ve yapılan iş için geçerlidir. Bunlardan herhangi birinin değişmesi durumunda, değişiklikle ilgili bilgi, belge ve Çalışma İzni/Gıda İş Yeri Sicil Kayıt Belgesinin aslı bir dilekçeye eklenerek iki ay içinde; ölüm durumlarında ise dört ay içerisinde il teşkilâtına başvurulur. Başvurularını bu süre zarfında gerçekleştirmeyen iş yerlerinin Çalışma İzni/Gıda İş Yeri Sicil Kayıt Belgeleri iptal edilir.
c) (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı belgesinin kaybolması veya okunamayacak şekilde tahrip olması halinde gazete ilanı veya tahrip olmuş belgenin aslı bir dilekçeye eklenerek İl teşkilatına başvurulur.
d) Genel Müdürlük/ İl teşkilatı çalışma izin ve işlemlerinden 3 Kasım 1995 tarih ve 4128 sayılı Kanunla 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesine eklenen fıkra hükmüne göre ücret alır.
e) (Değişik: RG-06/05/2003-25100) Mevsime bağlı hammadde temini ve teknolojisi gereği belirli aralıklarlaüretim yapan iş yerleri hariç olmak üzere, Çalışma İzni/Gıda İş Yeri Sicil Kayıt Belgesi alan iş yerleri altı ay içinde faaliyete geçmek zorundadır. Bu süre sonunda faaliyete geçmeyenlerin veya faaliyete geçtikten bir süre sonra faaliyetine altı aydan fazla ara veren iş yerlerinin, durumlarını il teşkilâtına bildirmemeleri halinde, Çalışma İzni/Gıda İş Yeri Sicil Kayıt Belgeleri iptal edilir.
Denetim Esasları
Madde 30- Denetimlerde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Denetim elemanları, Ek-4′de örneği verilen denetim formuna göre denetleme işlemini yapmak ve formun bir nüshasını işyerinde bırakarak, bir nüshasını da dosyasında muhafaza etmekle yükümlüdür.
b) (Değişik: RG-06/05/2003-25100) Denetimler, şikâyet ve özel haller hariç olmak üzere, iş yerlerinin özelliğine göre EK-5’te belirtilen sıklıkta yapılır. Faaliyet konusu birden fazla olan iş yerlerinin denetimi, üretilen ürünlerden en sık denetlenen ürün esas alınarak yapılır.
c) Denetimlerde gizlilik prensipleri esastır.
d) (Değişik: RG-06/05/2003-25100) Gıda maddeleri üreten iş yerlerinin denetimleri, en az üç denetim elemanından oluşan denetim ekibi tarafından yapılır. Yeterli sayıda denetim elemanının bulunmadığı durumlarda ise denetim ekibi, yardımcı denetim elemanlarından oluşturulur.
e) İşyeri sahibi/yönetici denetim ekiplerine her türlü bilgi ve belgeyi vermek ve kolaylık göstermek zorundadır.
f) Denetimler önceden bir uyarı olmaksızın özel durumlar hariç çalışma saatleri içinde yapılır.
Sicil Kaydı
Madde 31- İşyerlerinin sicil kaydı Ek-6′da yeralan forma göre yapılır. Her işyerine ayrı bir sicil numarası verilir. İl Teşkilatınca (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı verilen işyerinin sicil kayıtlarının bir örneği Genel Müdürlüğe gönderilir.
Denetim sonuçlarının Değerlendirilmesi
Madde 32 — (Değişik: RG-06/05/2003-25100)
Denetim formları EK-7’de belirtildiği gibi değerlendirilir.
Denetim formunda ağırlık puanı (5) olarak belirtilen hususlar sağlık için tehlike oluşturan durumlar olduğundan, bunlar için verilen puanın (-5) olması halinde iş yerinin faaliyeti, eksiklikler giderilinceye kadar durdurulur.
Denetim formunda (4) ağırlık puana sahip olan hususlarda (-4) olarak işaretlenmiş hususlar varsa, durumun düzeltilmesi için iş yerine 5 gün süre tanınır.
Denetim formunda (2) ve (1) ağırlık puanı verilen hususlar için verilen puan toplamı (-15) puandan az ise, belirlenen eksikliklerin tamamlanması için 15 gün; (-30) puana kadar ise eksikliklerin tamamlanması için 10 gün; (-30) puandan fazla ise eksikliklerini tamamlaması için 7 gün süre tanınır.
Yukarıda belirtilen süreler sonunda, belirlenen eksiklikler tamamlanmadığı taktirde, iş yeri hakkında, 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gıda Maddeleri Satış ve Toplu Tüketim Yerleri

Satış ve Toplu Tüketim Yerlerinin Taşıması Gereken Genel Özellikler
Madde 33- Bu işyerlerinde aşağıdaki özellikler aranır,
a)Yapılan işin ve satışı yapılan gıda maddesinin özelliğine ve niteliğine göre depo, muhafaza yeri, yıkama, muayene ve kontrol yeri, hazırlama yeri bulunmalıdır. İdare bölümü personel soyunma ve giyinme yerleri, yemekhane, banyo, tuvalet gibi .ölümler ayrı olmalıdır.
b)Kapı ve pencerelere veya işyerini iç kısımlarına yapılacak uygun donanımlarla zararlı canlıların girişini engelleyecek önlemler alınmalıdır. bakanlıkça izin verilen zararlı canlılarla mücadele ilaçları kullanılmalı ve bunlar kilitli yerlerde saklanmalıdır.
c) İşyerinde içme ve kullanma suyu donanımı, akarsu düzeni, ayrıca servis hizmeti verilen işyerlerinde akar sıcak su düzeni bulunmalıdır.
d) Yapılan işin özelliğine göre bina için, zemin ve duvarlar dezenfeksiyona uygun, geçirgen olmayan, koku yapmayan, insan sağlığını olumsuz yönde etkilemeyen uygun malzemeden yapılmalı ve sürekli temiz tutulmalıdır.
e) İşyeri sahibi/yönetici, işyerinin faaliyetleri sırasında su, toprak ve hava ile çevresinde bulunan diğer işyeri, kurum ve kuruluşları kirletmeyecek ve buralarda çalışanlarla çevrede yaşayan veya ikamet edenlerin sağlığı olumsuz yönde etkilenmesini engelleyecek önlemleri almalıdır.
f) İşyerinde çöp ve her türlü atıkların konulacağı yeterli sayı ve büyüklükte ağızları kapalı ve sızdırmasız madeni veya plastik çöp kovaları ve bunların içinde çöp torbaları bulundurulmadır.
g) İşyerinde akvaryum temizlik malzemeleri ve gıda maddelerini etkileyebilecek diğer alkollü maddeler ayrı bölümlerde bulundurulmalıdır.
h) İşyerinde akvaryum canlıları dışında gıda maddeleri ve insanlarla temas edebilecek hayvan bulundurulmalıdır.
ı) İşyerinin özelliğine göre tuvalet ve lavabolarda temizlik sağlanarak sabun, tercihen sıvı sabun, kağıt havlu veya el kurutma makinası bulundurulmalıdır.
j) İşyerinde ilkyardım malzemesi bulundurulmalıdır.
Alet ve Ekipman
Madde 34- Gıda maddeleri satış ve toplu tüketim yerlerindeki malzeme, alet ve ekipmanda aşağıda belirtilen özellikler aranır;
a) Kullanılan tüm alet ve ekipman sağlığa uygun malzemeden yapılmalı, kolay ve iyi temizlenebilir özellikte olmalıdır. Bunlar daima temiz bulundurulmalı ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir. Kirli, kırık, paslı, çatlak, lekeli, kötü kokulu, yırtık sırrı dökülmüş ve eksik donanımla gıda satış ve servisi yapılmamalıdır.
b) Kullanılan malzeme, alet ve ekipmandan varsa, yasal düzenleme ile izne bağlanmış olanlar tercih edilmelidir.
c) Elle temas etme gerekliliği olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun plastik eldivenle yapılmalıdır.
d) Sıvı gıda maddeleri her tarafı uygun kaplanmış ve içindeki gıda maddesinin niteliğini bozmayacak özellikteki kaplarda bulundurulmalı ve kaplardan musluk aracılığıyla alınmalıdır.
Personel
Madde 35- Çalışan personel istihdam edildiği birime ve görevin niteliğine uygun iş giysisi giymeli, kişisel temizliğine önem göstermelidir.
Satış ve toplu tüketim yerlerinde gıda ile temasta bulunan personelin resmi bir kurumdan alınmış sağlık raporu olmalıdır. Bu personelin periyodik sağlık kontrolleri 3 ayda bir yapılarak sağlık karnelerine işlenmelidir. Bu uygulamalardan işyeri sahibi/yönetici sorumludur.
Satış, Muhafaza, Depolama
Madde 36- Gıda maddeleri satış ve toplu tüketim yerlerinde satışa sunulan gıda maddelerin muhafazası ve depolanmasında aşağıdaki özellikler aranır.
a)Saklama şartları etiketinde belirtilen ve niteliği bakımından uygun sıcaklıkta bekletilmesi gereken gıda maddeleri, üzerinde termometre bulunan ısıtıcı, soğutucu ve derin dondurucularda muhafaza edilmelidir.
b) İşyerinde depolanan, sergilenen ve tüketime sunulan her türlü gıda maddesinin üzerinde, niteliğini belirten ve varsa özel saklama koşullarını gösteren Türk Gıda Kodeksine uygun etiket bulunması zorunludur.
c) (Değişik: RG-25/07/2001-24473)(1) Ambalajı yırtılmış, bombaj yapmış, etiketsiz, imal ve son kullanma tarihi bulunmayan, son kullanma tarihi geçmiş, gözle görülür hatası bulunan ve/veya etiketi üzerinde ithalat veya üretimizin tarih ve sayısı bulunmayan gıda maddeleri satışa sunulamaz.
d) (Değişik: RG-25/07/2001-24473)(1) Okul, kreş, kamu-özel kurum ve kuruluşları ile fabrika, hastane ve benzeri yerlerde mahallinde üretilerek toplu tüketime sunulan yemek partisinin her çeşidinden işyeri sahibi/sorumlu yöneticisi tarafından alınacak birer örnek 48 saat uygun koşullarda saklanır.
Aydınlatma
Madde 37- İşyeri gün ışığına eşdeğer bir şekilde aydınlatılmalıdır. Aydınlatma gıda maddesinin doğal rengini değiştirmeyecek özellikte olmalıdır.
Havalandırma
Madde 38- Yapılan işin özelliğine göre sıcaklığın aşırı oranda yükselmesini, buharın yoğunlaşmasını, toz oluşumunu önlemek ve kirli havayı değiştirmek için mekanik ve/veya doğal havalandırma sistemi bulundurulmalıdır.
Yetkili makamlar
Madde 39- Gıda maddeleri satış ve toplu tüketim yerleri ile bu yerlerde satılan gıda maddelerinin denetiminde Genel Müdürlük ve İl Teşkilatı yetkilidir.
Belediye teşekkül eden yerlerde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde Bakanlık Belediyelerle işbirliği yapar.
Denetim Esasları
Madde 40- Denetimlerde aşağıdaki hususlar aranır,
a) Denetim ve yardımcı denetim elemanları Ek-8′de örneği verilen denetim formuna uygun denetim yapmalı, denetim formunun bir nüshasını işyerinde bırakarak, diğerini Genel Müdürlük/İl Teşkilatına teslim etmelidir.
b) Denetimler şikayet ve özel haller dışında Ek-9′ da belirtilen sıklıkta yapılır.
c) Denetimlerde gizlilik prensibi esastır.
d) (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Gıda maddeleri satış ve toplu tüketim yerlerinde denetim ve numune alma işlemi, denetim ve/veya yardımcı denetim elemanından oluşan en az iki kişilik ekip tarafından yapılır. 36 ncı maddenin (c) bendindeki hususların olması durumunda, gıda maddeleri yediemine bırakılarak numune alınır, analizi yaptırılır ve analiz sonucuna göre yetkililerin gözetimi altında satış yeri sahibi/sorumlusuna imha veya üretim yeri sahibi/sorumlusuna iade ettirilir. İade faturasının il teşkilatına ibrazı mecburi olup; iade ürünlerle ilgili olarak üretici firmanın, yaptığı işlem hakkında il teşkilatını bilgilendirmesi zorunludur.
e)İşyeri sahibi/ yöneticisi denetim ekiplerine her türlü bilgi ve belgeyi vermeye ve kolaylık göstermeye zorunludur.
f) Denetimler önceden bir uyarı olmaksızın, özel durumlar hariç çalışma saatleri içinde yapılır.
g) (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Belediyeler, denetim ile ilgili görevlerini Bakanlığın aşağıda belirlediği esaslara göre yapmaya zorunludur.
- Gıda satış ve toplu tüketim yerlerini denetlemek üzere bünyesinde gıda denetim birimi teşekkül etmiş belediyeler en az iki denetim ve/veya yardımcı denetim elemanı bulundurmalıdır. Denetim ve/veya yardımcı denetim elemanı bulundurmayan belediyeler denetim yapamazlar.
- Belediyelerde gıda denetimi yapacak personele hizmet içi eğitim, il teşkilatınca verilir.
- Denetim sonuçları ve yapılan işlemler her ay düzenli olarak il teşkilatına gönderilir.
Belediye elemanlarınca yapılan denetimlerde 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname veya bu Yönetmeliğe göre cezai müeyyide uygulamayı gerektiren hususlarda denetim sonucu il teşkilatına bildirilir.
h) (Ek: RG-25/07/2001-24473) Pazar yerleri, cadde ve sokaklarda; et ve et ürünleri, ekmek ve ekmek çeşitleri, unlu mamuller, süt ve süt ürünleri, kuruyemiş, lokum, bisküvi, tatlı ve benzeri gıda maddelerinin açıkta satışı yasak olup; takibinden ilgili belediyeler sorumludur.
Numune Alma, Analiz Esasları ve Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Madde 41 — (Başlığıyla birlikte değişik: RG-25/07/2001-24473)
Gıda satış ve toplu tüketim yerlerinden gıda numunesi alma ve analiz esasları konularında aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Bakanlıkça hazırlanan numune alma rehberinde belirtilen esaslara göre numune alınır.
b) Alınan numuneler için herhangi bir bedel ödenmez.
c) Analizi yapılacak numune uygun şartlarda laboratuvara gönderilir. Ayrıca, şahit numune uygun şartlarda iş yeri sahibi/sorumlusuna teslim edilir. Şahit numunenin muhafazası işyeri sahibince/sorumlusunca sağlanır.
d) Denetim ekibi, alınan numunelerde gerekli gördükleri analizleri isteyebilir. İsteğe bağlı analizlerin ücretini isteyen kişi karşılar.
e) Satış ve toplu tüketim yerlerinde kapalı/orijinal ambalajı dışında satılan gıda maddelerinden alınan numunelerin ilgili laboratuvarda yaptırılacak analizlerinde ve analizlerin sonucunda kusurlu tarafın belirlenebilmesi açısından, varsa kapalı/orijinal ambalajından paralel numune alınarak diğer numune ile beraber analize gönderilir.
Analiz sonucu üretim sürecinden kaynaklandığı ortaya çıkan hata ve kusurlardan üretim veya ithalatı yapan gerçek veya tüzel kişi, muhafaza şartlarından kaynaklanan bozulma ve aykırılıklardan satış yeri yetkilileri sorumludur.
f) Yapılan analiz sonucu mevzuata uygun olmayan numuneler için yasal işlem yapılır. Üretimin başka illerde yapılması halinde ise, durum üretimin yapıldığı valiliğin il teşkilatına bildirilir.
g) Denetimde, fiziksel ve organoleptik muayene sonucu sağlığa zarar verecek şekilde bozulmuş, kokuşmuş, küflenmiş, kurtlanmış, böceklenmiş, gıda maddesi vasfını kaybetmiş gıda maddelerinin satışının tespiti halinde; analizi yapılmadan, yerinde veya uygun bir yerde satış yeri yetkilisinin imzasının da bulunduğu en az iki denetim elemanı tarafından tutanak düzenlenerek; bu gıda maddeleri imha edilir.
h) Güvenliğinden kuşku duyulan ve analiz edilmek üzere numune alınan gıda maddeleri analiz sonucuna kadar mühür altında tutulur ve yediemine teslim edilir. Analiz sonucunda mevzuata aykırı olduğu belirlenen numunenin sahibi/üreticisi/ithalatçısı hakkında yasal işlem yapılır.
ı) İmha edilecek olan gıda maddelerini satanlar hakkında 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre işlem yapılır.
Denetim Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Madde 42 — (Değişik: RG-06/05/2003-25100)
Denetim formları EK-7 de belirtildiği gibi değerlendirilir.
Ağırlık puanı (5) olarak belirlenen hususlardan herhangi biri (-5) olarak işaretlenirse 5 gün içinde durumun düzeltilmesi,
Ağırlık puanı (4) olarak belirlenen hususlardan herhangi biri (-4) olarak işaretlenirse 7 gün içinde durumun düzeltilmesi,
Ağırlık puanı (2) ve (1) olarak belirlenen hususlarda, verilen puan toplamı (-15) puandan az ise 15 gün içinde durumun düzeltilmesi; (-15) puandan fazla ise 10 gün içinde durumun düzeltilmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen süreler sonunda, belirlenen eksiklikler tamamlanmadığı taktirde, iş yeri hakkında, 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Müşterek ve Geçici Hükümler

Denetim Elemanı Eğitimi
Madde 43- Gıda ve gıda katkı maddelerinin üretildiği, satış ve toplu tüketiminin yapıldığı işyerinde teknik ve hijyenik denetim ile satış ve servise sunulan gıda maddelerinin denetim işlemlerinde görevlendirilmek üzere, denetim ve yardımcı denetim elamanları Bakanlığın açacağı hizmet içi eğitime alınırlar.
Çalışma İzni ve Denetim Sonuçlarına İtiraz Hakkı
Madde 44- Gıda maddeleri üreten işyeri ve satış yeri yetkililerince (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473)çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı denetim sonuçlarına itiraz edebilir.
İtiraz Esasları
Madde 45- İtirazlar, yazılı olarak Genel Müdürlük / İl Teşkilatı’na yapılır
(Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı ve denetim işlemleriyle ilgili itirazlar en geç yedi gün içinde yapılır ve bir ay içinde sonuçlandırılır.
Gıda kontrol laboratuvarının analiz sonucuna itiraz, sonucun işyeri sahibi/yöneticisine tebliğinden itibaren en geç yedi gün içinde yapılır.
Analiz sonucuna yapılan itiraz üzerine şahit numune analiz edilmek üzere Yetkili Laboratuvara gönderilir.
Numune işyeri sahibinin/yöneticisinin isteği üzerine, istediği laboratuvarda analiz yaptırması amacıyla fazla sayıda alınır, mühürlenir ve tutanakla talep sahibine teslim edilir. Denetim ekibi tarafından alınan numune ile istek üzerene alınan numuneye ait analiz raporlarında farlılık olması durumunda işlerine bırakılan şahit numune analiz edilmek üzere ilgili makam tarafından yetkili laboratuvara gönderilir. Yetkili laboratuvarın analiz raporu kesin olup verilecek karara esastır. Yapılacak analizlere ait ücretleri itiraz eden tarafından ödenir.
Ek Madde 1 — (Ek: RG-25/07/2001-24473)
Çalışma izni başvurusu; Yönetmeliğin 28 inci maddesinde istenen bilgi ve belgelere ilave olarak çalışma izni ücret dekontu ile,
Gıda işyeri sicil kaydı başvurusu; Yönetmeliğin 28 inci maddesinde istenen bilgi ve belgeler ile,
yetkili makama yapılır.
Ek Madde 2 — (Mülga: RG-06/05/2003-25100)
Geçici Madde 1- Halen faaliyet gösteren gıda ve gıda katkı maddeleri üreten işyerleri ile gıda satış ve toplu tüketim yerleri, bu Yönetmeliğin yayım tarihinden itibaren bir yıl içinde Yönetmeliğin hükümlerine uymak zorundadır. Bu süre içinde gerekli düzenlemeleri yapmayan işlerlerinin faaliyetlerine izin verilmez. 4128 sayılı Kanuna göre haklarında yasal işlem yapılır.
Geçici Madde 2- Halen faaliyet gösteren gıda ve gıda katkı maddeleri üreten işyerleri (Değişik ibare: RG-25/07/2001-24473) çalışma izni/gıda işyeri sicil kaydı belgesi alıncaya kadar üretimlerine devam ederler.
Geçici Madde 3- (Mülga: RG-25/07/2001-24473)
Yürürlük
Madde 46- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer
Yürütme
Madde 47- Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
_____________________
(1) 25/07/2001 tarihli ve 24473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle, bu maddenin (c) ve (d) bentleri birleştirilerek (c) bendi olarak değiştirilmiş; (e) bendi de değiştirilmiş ve teselsül ettirilmiştir.



EK-1
Genel Müdürlükçe Çalışma İzni Verilecek ve/veya Gıda İşyeri Siciline Kaydedilecek İşyerleri
(Değişik başlık: RG-25/07/2001-24473)
1- Meyve ve sebze işleyen işyerleri (boyama ve sarartma yapan işyerleri hariç),
2- Dondurulmuş gıda maddesi üreten işyeri,
3- Bisküvi, çikolata, kakaolu ve benzeri ürünleri üreten işyerleri,
4- Süt ve süt ürünleri işleyen işyerleri (günlük olarak 1000 litreden fazla süt işleyen),
5- Fabrikasyon çerez üreten işyerleri (Kuruyemiş hariç mısır cipsi, patates cipsi, v.b.)
6- Fabrikasyon olarak dondurma ve buz ürünleri üreten işyerleri
7- Fabrikasyon olarak çay işleyen işyerleri,
8- Alkollü içki üreten işyerleri,
9- Maya üreten işyerleri (Ekmek, peynir ve her türlü maya),
10 - (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Aroma üretenler dahil her türlü gıda katkı maddesi üreten işyerleri,
11- Çocuk mamaları ve ek besinleri üreten işyerleri,
12- Özel amaçlı gıda maddesi üreten işyerleri (Diyetetik, diyabetik, enteral besleme ürünleri, sporcu gıdası, v.b.),
13- Sadece nişasta üreten işyerleri,
14- Katkılı tuz işleyen işyerleri
15- Entegre fındık, fıstık v.b. ürünleri işleyen işyerleri, 16- İçecek tozu üreten işyerleri,
17- Sıvı ve katı bitkisel yağ üreten işyerleri,
18- Zeytinyağı üreten işyerleri (yağhaneler hariç),
19- Şeker üreten işyerleri (paketleme hariç),
20- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Hazır çorba, bulyon, puding, hazır toz karışımları, mayonez, soslar vb. ürünleri üreten işyerleri,
21- Meşrubat üreten işyerleri,
22 - (Ek: RG-25/07/2001-24473) Vaks ve/veya sakız bazı (sakız mayası-gumbase ) üreten işyerleri,
23 - (Ek: RG-25/07/2001-24473) Gıda ışınlaması yapılan işyerleri,
24 - (Ek: RG-25/07/2001-24473) Diğerleri.



EK-2
İl Teşkilatınca Çalışma İzni Verilecek ve/veya Gıda İşyeri Siciline Kaydedilecek İşyerleri
(Değişik başlık: RG-25/07/2001-24473)
1- Süt ve süt ürünler işleyen işyerleri (Günlük 10000 litreden az süt işleyen),
2- Dondurma üreten işyerleri,
3- Yağhaneler ve yağ dolum yerleri
4- Tuz işleme yerleri,
5- Makarna üreten işyerleri,
6- Un üreten işyerleri
7- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Ekmek ve ekmek çeşitleri üreten işyerleri,
8- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Unlu mamuller üreten işyerleri (Yufka, bazlama, sade pide, simit, kadayıf, mantı vb.)
9- Bulgur üreten işyerleri,
10- Şeker paketleme işyerleri,
11- Pasta, börek, hamur ve süt tatlıları gibi her türlü pastacılık ürünlerini üreten işyerleri,
12- Şekerleme üreten işyerleri,
13- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Bal ambalajlama ve tahin, helva, pekmez vb. ürünleri üreten işyerleri,
14) (Değişik: RG-12/06/2002-24783) Hazır yemek üreten iş yerleri ve yemek fabrikaları,
15- Sakız üreten işyerleri,
16- Fermente ve salamura ürün üreten işyerleri (Sirke, yaprak, turşu v.b.)
17- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Entegre fındık, fıstık vb. hariç, doğal veya fabrikasyon olarak kurutulmuş gıda, kuruyemiş ve kuru meyve işleyen ve paketleyen işyerleri,
18- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) Baharat işleyen ve/veya paketleyen işyerleri,
19- (Değişik: RG-25/07/2001-24473) İçme amaçlı doğal bitkileri işleyen ve/veya paketleyen işyerleri,
20- Buz üreten işyerleri,
21- Soğuk hava depoları,
22 - (Ek: RG-25/07/2001-24473) Meyve-sebze paketleme, boylama, sarartma ve mumlama yapan işyerleri,
23 - (Ek: RG-25/07/2001-24473) Gıda maddeleri paketleyen işyerleri.
24- (Teselsül: RG-25/07/2001-24473) Diğerleri,



EK-3
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
GIDA MADDELERİ ÜRETEN İŞYERLERİNE AİT
ÇALIŞMA İZİN BELGESİ

Veriliş Tarihi
Sicil No
İşyeri Sahibinin Adı ve Soyadı
İşyeri Unvanı
Faaliyet Konusu
İşyerinin Adresi
İş bu belge 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu Kararnamenin 4 üncü maddesinde dayanılarak çıkarılan Yönetmeliğe göre düzenlenmiştir.
 

Ekli dosyalar

  • 14-İş Hijyeni.ppt
    438.5 KB · Görüntüleme: 160

ramayana

Acemi Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
24 Nis 2012
Mesajlar
3
Tepki puanı
0
elinize sağlık
 
Üst
!!! Reklam Engelleyici Tespit Edildi !!!

Reklam Engelleyici Kulladığınız Tespit Edildi !

Sitemiz geçimini reklam gelirlerinden kazanmaktadır. Bundan dolayı Ad Block gibi reklam engelleyicilerin kullanılmasına izin verilmemektedir. Anlayış göstererek bu site için reklam engelleyicinizi devredışı bıraktığınız için şimdiden teşekkür ederiz.

Devredışı bıraktım, siteyi gezmeye devam edebilirim.