Bilirkişi Raporu Elyaf Makinesinde Meydana Gelen İş Kazası Bilirkişi Raporu

[Kaan SAKA]

BİLİRKİŞİ RAPORU

RAPORUN KONUSU:

…İşyeri işçisi iken 28.03.2002 tarihinde işyerindeki elyaf makinesinin kayış kasnağına ayağını kaptırarak uzuv kayıplı iş kazası geçiren Kazalının, kaza olayının incelenerek tarafların kusur oranlarının tespit edilmesinden ibarettir.


OLAY:

İşyerinde yaklaşık 3 aydan beri çalıştığını beyan eden Kazalı kazanın meydana geldiği 28.03.2002 tarihinde sabah 08.00 civarında işbaşı yaptıktan sonra, işyerindeki elyaf makinesini çalıştırır ve elyaf üretimini başlatır. Çalışma düzenine bağlı olarak elyaf makinesinin çıkış bölümünde biriken elyafları torbalara doldurur ve yeniden makinenin besleme ağzına dönmek üzere duvar tarafı aralığından gelirken, makine silindirlerinin kayış kasnak mekanizmasına pantolonunun paçasını kaptırır ve bu durumda sağ ayağı kayış kasnak arasına girerek ayağının dizkapağı hizasından kopması ile sonuçlanan iş kazası meydana gelir.


OLAYIN NEDENLERİ VE SAPTANAN HUSUSLAR:

1- İş kazasının meydana geldiği elyaf makinesinin silindirlerini çeviren kayış kasnak mekanizmasının kaza sırasında koruyucusunun olmadığı,
2- Dosya muhteviyatında işyerinde yaklaşık 3 aydan beri çalıştığını beyan eden kazalının makinenin diğer bölümündeki mesafenin çalışma ve geçiş için uygun olduğunu görmesine ve bilmesine rağmen, makinenin duvara yakın olan dar ve tehlikeli aralık bölümünden geçerek dikkatsiz ve tedbirsiz davrandığı,

hususları saptanmıştır.

YASA VE MEVZUATA GÖRE DURUM:

1- İşveren tarafından elyaf makinesi üzerinde bulunan kayış-kasnak mekanizmaları etrafına, makine çalışırken bu mekanizmalara yaklaşılmasını, el veya ayak girmesini önleyici koruyucu sac kapaklar yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:142)
2- İşyerinde iş kazasının meydana geldiği elyaf makinesi etrafında daha uygun çalışma ve geçiş yeri varken, işçilerin tehlikeli olabilecek bölümlerden geçmemesi gerekmektedir.
İşyerinde çalışan işçiler, çalışmaları sırasında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili usul ve şartlara uymakla yükümlüdürler.
( İş Kanunu Madde:77)


SONUÇ VE KANAAT:

İşyeri işçisi iken, işyerinde 28.03.2002 tarihinde uzuv kayıplı iş kazası geçirdiği kaza olayı ile ilgili olarak yapılan durum tespiti, edinilen bilgiler ve dosya içindeki belgelerin değerlendirilmesinden sonra taraflardan;
a- Raporun Kanuni Mevzuata Göre Durum bölümünün 1.maddesinde yazıldığı gibi kaza öncesinde elyaf makinesi silindirleri kayış-kasnak mekanizmasına koruyucu tertibat yaptırmayan işverenin bu kaza olayında 6/8 (Sekizde altı) oranında kusurlu olduğu,
b- Raporun Kanuni Mevzuata Göre Durum bölümünün 2.maddesinde yazıldığı gibi kaza tarihinde elyaf makinesinin diğer bölümünde daha uygun çalışma ve geçiş yeri varken, duvara yakın dar bölümde koruyucusuz kayış kasnak mekanizmalarının olduğu tehlikeli aralıktan tedbirsiz ve dikkatsizce geçerken iş kazasına maruz kalan Kazalının bu kaza olayında 2/8 (Sekizde iki) oranında kusurlu olduğu,

kanaatiyle düzenlenmiş rapordur.

Takdirlerinize arz ederim.

Bilirkişi
Yılmaz Cengiz
Makine Mühendisi

Kaynak : www.igmrehberi.com

 

[experience]

Madem o dar kısımdan geçiş tehlikeli,o işveren muhakkak suretle o geçişi engelleyecek fiziki tedbiri de almak zorundadır.Yani burada işçide kusur bulmak bence yanlış.İşçiye,işvereni veya yetkili herhangi biri o fiziki tedbir olmasa bile işçiyi o kısımdan geçerek o işi yaptığı görüldüğünde sert biçimde uyarırsa ve defalarca yapılan uyarılar işe yaramazsa o kişi işten çıkarılmalıdır.3 aydan beri orada çalışan işçinin yaptığı o tehlikeli çalışmayı hiçkimse görmedi mi yani?(herhalde ilkkez geçmiyordur ordan değil mi?)

 

[kalsit]

Sayın experince,
Bildiğiniz gibi her 100 kazanın 88 tanesi kişisel kusurlardan meydana gelmektedir.
Her kişisel kusuruda öngörerek tedbir almak imkansızdır.
Bazı durumlarda siz istediğiniz kadar tedbir alın, çalışan personel yine de kuralları çiğneyerek tehlikeli hareket/davranış'ta bulunabilir.
Bence bu olayda bilirkişi kusur oranlarını adil bir şekilde dağıtmıştır. En büyük hatayı açık şekilde çalışan hareketli parçalar nedeniyle işverene vermiştir diye düşünüyorum.

 

[Ali KÖKSAL]

Benim fikrim bilirkişi tespitinde tamamen doğru olanı yapmıştır. İşveren nekadar önlem alsada her türlü tehlikeye karşı çalışanlar kendilerini korumak mevburiyetindedirler.

 

[isg.doruk]

Sayın experince,
Bildiğiniz gibi her 100 kazanın 88 tanesi kişisel kusurlardan meydana gelmektedir.
Her kişisel kusuruda öngörerek tedbir almak imkansızdır.
Bazı durumlarda siz istediğiniz kadar tedbir alın, çalışan personel yine de kuralları çiğneyerek tehlikeli hareket/davranış'ta bulunabilir.
Bence bu olayda bilirkişi kusur oranlarını adil bir şekilde dağıtmıştır. En büyük hatayı açık şekilde çalışan hareketli parçalar nedeniyle işverene vermiştir diye düşünüyorum.

Her 100 kazan 88 i kiisel kururdan olduğu kanısına nasıl vardınız.Bu 88 kazaların nedeni incelndiğinde %90 kişisel kusur yani güvensizharektleden %10 güvensiz durumlardan oluşur.bunlardan biri olmassa kaza gerçekleşmez. vs. yanlış bilgilendirme iş güvenliğinde insiyatif çalışana bırakılamaz. Yani emniyet kemeri verdim taksaydı diyemez işveren.

 

[dilekaltinok]

Bence çalışana kusur bulunmamalıydı, çalışanın güvenliği kendi iradesine bırakılamaz eğer oradan geçiş varsa o geçişin kullanılacağı öngörülmeli ve engellenmeliydi. Bildiğiniz gibi işveren denetlemelerden de sorumludur.

'YARGITAY 10. HD 17/4/1984 TARİH VE 2029/2140 SAYILI KARARI;
ÇALIŞAN KİMSENİN İŞ GÜVENLİĞİ KENDİ DiKKATiNE, İNİSİYATİFİNE BIRAKILAMAZ'

 

[Cevre5559]

Bana göre; ağır (uzuv kopma, ölüm) iş kazalarının meydana gelmesinde farkındalıkta çok önemlidir. Eğer ki çalışan tehlikenin farkında değilse kaza olması ve çok vahim bir şekilde sonuçlanması kaçınılmaz olacaktır. Farkındalığı arttırmakta ancak eğitimle veya ikaz ile mümkündür. Evet işveren koruyucu yapmalıydı ama çalışanında yapması gerekenler vardı. Çalışankendi beyanı ile tehlikenin farkında olmasına rağmen riske girerek oradan geçtiğini belirtmiştir. İki tarafta sorumluluklarını ihlal ettiği için bilirkişi sorumlulukları adil bir şekilde dağıtmıştır. Eğer çalışan farkında değildim kimsede bana bu tehlike hakkında uyarmadı deseydi. Bilirkişi o bölgede ikaz levhası var mı bakmalı, levha var ise çalışan sekizde iki oranında kusurlu olacaktı. Levha yok ise iş veren koruyucu takmadığından sekizde altı ve ikaz levhasıda asmadığından sekizde iki oranında yani işveren sekizde sekiz oranında kusurlu olacaktı.

 

[SEG]

Sayın kalsi,
size kesinlikle katılmıyorum.
Bazıları engellenemez, ama burada işveren işçinin oradan geçmesini engelleyebilirdi. ortada bariz bir tehlike var.
Ben sekizde iki vermezdim çalışana, koruma kapağının olmamasını bir yana bırakıyorum madem oradan geçiş zor ve tehlikeli işveren oradan geçişi yasaklamalı, hatta bariyerlerle engellemelidir.

 

[kalsit]

Sayın kalsi,
size kesinlikle katılmıyorum.
Bazıları engellenemez, ama burada işveren işçinin oradan geçmesini engelleyebilirdi. ortada bariz bir tehlike var.
Ben sekizde iki vermezdim çalışana, koruma kapağının olmamasını bir yana bırakıyorum madem oradan geçiş zor ve tehlikeli işveren oradan geçişi yasaklamalı, hatta bariyerlerle engellemelidir.

Sn. Günel,

Hepimiz işyerlerimizde yürüyüş yolları çizdiriyoruz, bunun anlamı ne demek, bu çizgiler arasından yürü. Peki çizgiler insanların ordan çıkmasını engelliyor mu? Bence hayır. Engellemek için ne yapmak lazım, yolların sağını solunu demir bariyerlerle kapatmak lazım. Uygulaması mümkün mü? Bence değil. Peki örnek kaza verelim, inşaatta çay zili çalıyor, işçi çay yerine çabuk ulaşmak için yürüyüş yollarını kullanmıyor, kısa yoldan gitmeye çalışıyor, kaza geçiriyor. Benim söylemek istediğim, her yere paranoyakça koruyucu yapmaya kalkarsak, ne işletmelerde manevra alanı kalır, nede bu maliyete işverenler katlanır.
Yukarıda dilek hanım güzel bir yargıtay kararı yazmış, çalışanın güvenliği kendi insiyatifine bırkalımaz diye, tabiki bırakılamaz, ama benim bahsettiği durumla çalışanın insiyatifi ile bir alakası yok. Dünyanın en iyi fabrikasına gidin yine kazaların olduğunu görebilirsiniz. Unutulmamalıdır ki bizim faaliyetlerimizinde işin yürütümünü minimum seviyede aksatması gerekmektedir.
Mesela yük asansörüyle insan taşımanın yasak olduğu bir işletme düşünün, uyarılar asılmış, personele asansörü kullanmaması hakkında bilgilendirme yapılmış, adam 2 kat aşağı inmek için asansörü kullanıyor ve asansörde birşekilde yaralanıyor. Önlemek mümkün müydü? Belki termal sensörler konulup asansörün çalışması engellenebilirdi. Biz benzer bir durum için teklif istedik, önümüze 16000 dolar gibi bir maliyet çıktı, hangi işverenden böyle bir maliyete katlanması beklenebilir ki.
Özetle demek istediğim şudur ki, her kişisel kusur, dikkatsiz hareketi engelleyemezsiniz (maliyet veya işin yürütüm şartları nedeniyle)

 

[drsidar]

Sn. Günel,

Hepimiz işyerlerimizde yürüyüş yolları çizdiriyoruz, bunun anlamı ne demek, bu çizgiler arasından yürü. Peki çizgiler insanların ordan çıkmasını engelliyor mu? Bence hayır. Engellemek için ne yapmak lazım, yolların sağını solunu demir bariyerlerle kapatmak lazım. Uygulaması mümkün mü? Bence değil. Peki örnek kaza verelim, inşaatta çay zili çalıyor, işçi çay yerine çabuk ulaşmak için yürüyüş yollarını kullanmıyor, kısa yoldan gitmeye çalışıyor, kaza geçiriyor. Benim söylemek istediğim, her yere paranoyakça koruyucu yapmaya kalkarsak, ne işletmelerde manevra alanı kalır, nede bu maliyete işverenler katlanır.
Yukarıda dilek hanım güzel bir yargıtay kararı yazmış, çalışanın güvenliği kendi insiyatifine bırkalımaz diye, tabiki bırakılamaz, ama benim bahsettiği durumla çalışanın insiyatifi ile bir alakası yok. Dünyanın en iyi fabrikasına gidin yine kazaların olduğunu görebilirsiniz. Unutulmamalıdır ki bizim faaliyetlerimizinde işin yürütümünü minimum seviyede aksatması gerekmektedir.
Mesela yük asansörüyle insan taşımanın yasak olduğu bir işletme düşünün, uyarılar asılmış, personele asansörü kullanmaması hakkında bilgilendirme yapılmış, adam 2 kat aşağı inmek için asansörü kullanıyor ve asansörde birşekilde yaralanıyor. Önlemek mümkün müydü? Belki termal sensörler konulup asansörün çalışması engellenebilirdi. Biz benzer bir durum için teklif istedik, önümüze 16000 dolar gibi bir maliyet çıktı, hangi işverenden böyle bir maliyete katlanması beklenebilir ki.
Özetle demek istediğim şudur ki, her kişisel kusur, dikkatsiz hareketi engelleyemezsiniz (maliyet veya işin yürütüm şartları nedeniyle)

tamamen katılıyorum.

bu iş kazasında olay yeri görülmeden hiç bir yorum yapılamaz arkadaşlar ne kadar burada tartışsakta birazda ülke gerçeklerinide değerlendirmek gerekli bence.

 

[SEG]

Sayın kalsit,
raporu lütfen dikkatlice okuyun. Adam biliyordu diyor ama iş veren ona "buradan geçmeyeceksin" diye bir deklarasyonda bulunmamış, nedenini anlatmamış. yaya yolu belirlememiş, oraya uyarı asmamış, adamın kendisinin düşünmesi bekleniyor. tamamen adama bırakmış. bunu yapamazsınız, yaparsanız önlem almamış olursunuz ve net bir şekilde suç ve sorumluluk sizin olur. burada adam kural çiğnememiş. adam herhangi bir hatada bulunmamış. diğerlerinde kurallar var. kurallara uymuyorlar.
bu şekilde düşünmemenizi öneriyorum. ileride sorun yaşarsınız başınıza iş açılır.
mantığınız işçi hatalı şeklinde. Ancak hiç bir hakim sizinle hem fikir olmayacaktır.
hakimler, adam kurallara uymuyorsa yine senin suçun o adamı işten atsaydın o zaman diyor.

 

[kalsit]

Sayın kalsit,
raporu lütfen dikkatlice okuyun. Adam biliyordu diyor ama iş veren ona "buradan geçmeyeceksin" diye bir deklarasyonda bulunmamış, nedenini anlatmamış. yaya yolu belirlememiş, oraya uyarı asmamış, adamın kendisinin düşünmesi bekleniyor. tamamen adama bırakmış. bunu yapamazsınız, yaparsanız önlem almamış olursunuz ve net bir şekilde suç ve sorumluluk sizin olur. burada adam kural çiğnememiş. adam herhangi bir hatada bulunmamış. diğerlerinde kurallar var. kurallara uymuyorlar.
bu şekilde düşünmemenizi öneriyorum. ileride sorun yaşarsınız başınıza iş açılır.
mantığınız işçi hatalı şeklinde. Ancak hiç bir hakim sizinle hem fikir olmayacaktır.
hakimler, adam kurallara uymuyorsa yine senin suçun o adamı işten atsaydın o zaman diyor.

Sn. Günel,
Hiçbirimiz olay yerini görmediğimiz için, bu konu hakkında daha fazla tartışmayalım diyorum. Fakat siz benim ilk mesajıma bakarsanız ben işçi haksız demiyorum, kusur adil bir şekilde dağıtılmış diyorum, zaten buradaki en büyük sorun koruyucu kapağın olmaması, o olsa böyle bir kazada olmayacak, kişiye kusurda biçilmeyecek.
Otobanda giderken bile birisi önünüze atlıyor, kaza yapıyorsunuz, yinede size kusur veriliyor 1/8 veya 2/8 gibi, sebebi dikkatsizlik!

 

[Cem BAYDAR]

Madem o dar kısımdan geçiş tehlikeli,o işveren muhakkak suretle o geçişi engelleyecek fiziki tedbiri de almak zorundadır.Yani burada işçide kusur bulmak bence yanlış.İşçiye,işvereni veya yetkili herhangi biri o fiziki tedbir olmasa bile işçiyi o kısımdan geçerek o işi yaptığı görüldüğünde sert biçimde uyarırsa ve defalarca yapılan uyarılar işe yaramazsa o kişi işten çıkarılmalıdır.3 aydan beri orada çalışan işçinin yaptığı o tehlikeli çalışmayı hiçkimse görmedi mi yani?(herhalde ilkkez geçmiyordur ordan değil mi?)

geçişin önlenmesi ortamda kontroldür. daha etkili ve yapılması gereken şey ise kaynaktan kontroldür. öncelikle iş tüzüğüne göre dar alanın yasalar çerçevesinde ne kadar dar olabileceği yazılıdır. ayrıca hiçbir makina ya da cihaz kayış-kasnak koruyucusu olmadan çalıştırılamaz(bakım onarım hariç). muhtemelen çalışana eğitim de verilmemiştir. ayrıca burada incelenmesi gereken konu 4857 2003 te yürürlüğe girdi. bu kazaysa 2002 de vuku bulmuş. yorumlanırken o günkü yasaya binaen hazırlana hazırlanan tüzük ve yönetmelikler de göz önünde bulundurulmalıdır.

 

[Cem BAYDAR]

Bence çalışana kusur bulunmamalıydı, çalışanın güvenliği kendi iradesine bırakılamaz eğer oradan geçiş varsa o geçişin kullanılacağı öngörülmeli ve engellenmeliydi. Bildiğiniz gibi işveren denetlemelerden de sorumludur.

'YARGITAY 10. HD 17/4/1984 TARİH VE 2029/2140 SAYILI KARARI;
ÇALIŞAN KİMSENİN İŞ GÜVENLİĞİ KENDİ DiKKATiNE, İNİSİYATİFİNE BIRAKILAMAZ'

asıl olan makine koruyucusunun olamasıdır. 4857 ve 6331 göre yorumlayacak olursak da aynı neticeye varılır. iş verenin hiç bir kusuru olmasa da iş kazası neticesinde ceza-i müeyyidesi vardır. Ama kusursuzluk indiriminden de yararlanarak vereceği tazminat miktarı azalır.

 

[OZGUR-DENİZ]

iyi çalışmalar arkadaşlar burada öncelikle şunu belirtmek istiyorum. Öncelikle bilirkişilik yapacak arkadaşlara bir uyarıda bulunmak istiyorum. Yapılan işin sorumluluğu oldukça büyük. Bu olayda olay yerini görmeden karar vermemek lazım. Dosyaya kaza raporu yazarken dar, geniş, alçak gibi ifadelerin kullanılmaması gerekmektedir. Çünkü o zaman soru şu şekilde gelir "kime göre dar?" Mevzuata hakim olmayan kendini uzman olarak belirtip bilirkişilik yapanlar var. Size şöyle bir örnek vereyim. Makine üzerinde 10 -15 cm ebatlarındaki uyarı levhasında makine çalışırken müdahale etmeyin yazdığı için işçiyi 8'de 8 suçlu bulanları duyduk.

 

[çağatayözcan]

iyi çalışmalar arkadaşlar burada öncelikle şunu belirtmek istiyorum. Öncelikle bilirkişilik yapacak arkadaşlara bir uyarıda bulunmak istiyorum. Yapılan işin sorumluluğu oldukça büyük. Bu olayda olay yerini görmeden karar vermemek lazım. Dosyaya kaza raporu yazarken dar, geniş, alçak gibi ifadelerin kullanılmaması gerekmektedir. Çünkü o zaman soru şu şekilde gelir "kime göre dar?" Mevzuata hakim olmayan kendini uzman olarak belirtip bilirkişilik yapanlar var. Size şöyle bir örnek vereyim. Makine üzerinde 10 -15 cm ebatlarındaki uyarı levhasında makine çalışırken müdahale etmeyin yazdığı için işçiyi 8'de 8 suçlu bulanları duyduk.

e nolucaktı müdahele etmeyin yazdığı halde müdahele ediyorsa kim suçlu olacaktı peki.yine mi biz??

 

[caferk]

e nolucaktı müdahele etmeyin yazdığı halde müdahele ediyorsa kim suçlu olacaktı peki.yine mi biz??

Alınması gereken önlemleri almayıp sadece uyarı levhası asmakla iş güvenliğinin sağlanacağını ve yaptırımdan kurtulmayı düşünüyorsanız vay halimize. Burada risk kontrol yöntemlerini anlatmamıza gerek yok sanırım. Öncelikli olarak nelerin yapılması gerektiğini siz de biliyorsunuzdur.

Sizin sorunuza karşılık bir soru da ben sorayım: İnşaatta asansör boşluğuna düşme nedeniyle ölümle sonuçlanan bir iş kazasında savcıya veya hakime '' asansör boşluğununa yaklaşmak tehlikelidir yazılı tabela vardı.biz önlemimizi aldık, suçlu işçidir'' diyebilir misiniz??

 

[tunaba]

ben neden her şeyin işverenden ve iş güvenliği uzmanından beklendiğini anlamıyorum? işçi kaza olacağını öngöremez miydi orası tehlikeli ordan geçme denilse de ordan geçmeyecek miydi büyük ihtimal ordan geçecekti yine.bütün sorumluluğu işverene yüklemek manasız işçide tehlikeli davranışları sezecek önlemini alacak

 

[füsun]

olay yerinde gerekli levhalar asılı olmalı dar yerden geçiş engellenmeliydi,işçiye gerekli eğitimler verilmeli oryantasyon yapılabilirdi ki yapılmadıysa işveren 8 /8 suçlu sayılmalıydı

 

[çağatayözcan]

Tabiki bütün işlemleri yapmamaktan bahsetmiyorum ben bunları yapmalıyız(eğitim,önlem,vs...)ama en sonunda da eğer uyarıcı işaretlerimizi de koyduğumuz halde işçinin hatası yüzünden de olduysa bunu yine bizlere maletmek saçma ki biz eğer bu şekilde yaklaşırsak olaylara hep biz suçlu,sorumluymuş gibi savcılar,hakimler ve işverenler daha çok yük bindirir omuzlarımıza.iş güvenliği herkesin zorunluluğudur!!!