Herkese selamlar. Bu konuda daha önce yazmıştık, yine yazıp hatırlatalım.
Öncelikle her ülke kendi sisteminde uzmanlık sertifikasyonu ister. Örneğin Türk İSG sisteminde A sınıfı uzmansınız. Ancak gidip bu belgeniz ile Amerikalı, İngiliz, Rus, Arap vb. şirketlerin yurtdışı/yurtiçi projelerinde bu belge ile çalışamazsınız.
Önce sistemleri kısa olarak tanıtalım :
1.
OSH (Ocupational Safety and Health) Sistemi :
AMERİKAN İSG sistemidir. Amerikalı işverenler, taşeronlar vb. yurtdışı/yurtiçi ortamlarda çalışacağınız pozisyona göre sizden yetkinlik sertifikası ister. Bu sertifikalar için üniversite, mühendis vb. diplomalarınızın olması gerekmiyor. Varsa, farkındalık yaratırsınız.
1.1
CSP (Certified Safety Person) Belgesi : En üst düzey Safety Belgesidir. Eğitimi on-line olarak alabilirsiniz. Ancak düşündüğünüz anlamda bir bot, baret, yelek İSG mantığında değildir. Çok daha üst seviyede Amerikan SAFETY sistem bilgisi gerektirir. Bu belge ile Amerika - Kanada dahil olmak üzere tüm dünya üzerindeki Amerikan projelerinde aranan kişi olursunuz.
1.1
OSH Professional (Occupational Safety & Health) Profesyoneli Belgesi : HSE Manager (İSG Müdürü) pozisyonu için geçerli bir belgedir. Yaklaşık 225 saatlik bir on-line eğitim ile bu belgeyi alabilirsiniz. 225 saatlik eğitimin içinde aklınıza gelebilecek her konu blok eğitimler halinde mevcut.
Her eğitim ile OSH Specialist (OSH Uzmanı) seviye yükseltiliyor. En yüksek seviyemiz Level -3. Tüm bu blok eğitimler sonunda her konuda İSG uzmanı olduğunuz kabul edilip, size OSH Professional Belgesi verilir.
Bu belge ile Amerika - Kanada dahil olmak üzere tüm dünya üzerindeki Amerikan projelerinde çalışabilirsiniz.
1.2
OSH 10-HOUR ve 30-HOUR Belgeleri :
1.2.1 SITE SAFETY OFFICER (Saha İSG Sorumlusu): 30-HOUR OSH Training belgesi almak zorundadır. Eğitimi on-linedır.
1.2.2 SITE Engineer, Supervisor, Formen : Sahada bizzat işi yapan alt seviye ve orta seviye yönetici mühendis, formen vb. 10-HOUR OSH Training belgesi almak zorundadır. Eğitimi on-linedır.
1.3 Bu konuda zaman zaman bana "bu belgeyi alır isem Amerika'da çalışabilirmiyim?" soruları sorulmuştur.
Tek Cevap : 1) Eğer Amerikan Vatandaşlığınız var ise EVET
2) Eğer Amerikan Vatandaşlığınız yok ise HAYIR.
İlave olarak Türkiye ile ilgili bir örnek verelim :
Türkiye'de Ana Yüklenici Firma bir Amerikan firması olup, alt yüklenici firma Türk Firması şeklinde bir proje olsun. Türk firmasının İSG Müdürü isterse A sınıfı uzman olsun, Ana yüklenici firma mutlaka İNGİLİZCE okur yazar konuşurluğu olan ve toplantılara katılabilecek, raporlama yapabilecek bir HSE Manager ister. HSE Manager olabilmesi için de (1) veya (2) numaralı belgeleri Türk Firmasından ister.
2. NEBOSH (National Examination Board on Occupational Safety & Health) Sistemi :
İNGİLİZ İSG sistemidir. Tüm Avrupa, Rusya Federasyonu ve Arap Ülkelerinde (özellikle petrol projelerinde) zorunlu olarak istenen belgedir.
2.1 NEBOSH DIPLOMA : En üst seviyede HSE belgesidir. Eğitimi yüz yüze olduğu gibi, on-line olarak da vardır. Yaklaşık 12 klasör belgeyi alıp, oturup çalışırsınız. Eğitim süresi sonunda sınav yeri ve tarihini takip edersiniz. Sınav için kayıt yaptırırsınız. Sınavı en son ben girdiğimde 8 saat sürüyor idi. Ve malesef sınav İNGİLİZCE YAZILI idi. Soruları çok basit, ama cevapları .......
2.2 NEBOSH IGC-I ve II (International General Certificate) : HSE Manager ya da HSE Chief, Supervisor olarak projede çalışacak iseniz bu belge şart. Üç dört yıl öncesine kadar Türkiye'de bu eğitim İNGİLİZCE yüz yüze veriliyor idi. Sınavı da İNGİLİZCE idi. Soruları çok basit, ama cevapları ......
Ayrıca bir de
bitirme projesi (IGC-III) veriliyor idi. İngilizce bunu hazırlayıp yolluyordunuz.
En sonunda NEBOSH belgesi veriliyor.
2.3 NEBOSH Diğer Sertifikalar :
NEBOSH sistemi de zaman içinde kendini yeniledi. Farklı temel konularda da sertifikasyon eğitimi ve belgelendirmesi yapıyor.
(Bknz.
NEBOSH Diğer Sertifikalar
Bu sertifikalar ile İNGİLİZ, Tüm Avrupa, Rusya Federasyonu ve Arap Ülkelerinde HSE olarak çalışabilirsiniz.
Tartışmalı bir konu var Türkiyede, bilginiz olsun diye yazayım. Üç dört yıl öncesine kadar NEBOSH Türkiye'de İngilizce olarak veriliyor idi.
Şimdi Türkçe eğitim alıp, Türkçe olarak sınava katılıyorsunuz. Danışmanlık firmanız bunları tercüme edip, NEBOSH'a yolluyor.
Ancak NEBOSH mantığını İngilizce olarak kavramadan, İngilizce jargonunu bilmeden -her ne kadar verilen sertifika ingilizce bile olsa- eğer ingilizceniz yeterli değil ise, yurtdışı projelere gidersiniz ama durumu yönetmek tamamen size kalmıştır.
Daha önce bir arkadaşın yazdığını yazayım "Kimse sizden yurtdışı projelerde İngiliz Kraliyet Ailesi ile konuşup yazışma beklemiyor". Ancak bir Accident Prevention Plan hazırlamada ya da haftalık ya da mock up denilen anlık toplantılara katıldığınızda İngilizcenizin size yetmesi gerekiyor.
3. NIOSH ve IOSH Belgeleri :
3.1 NIOSH (The National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)) -ABD : Temel olarak bunun amacı "İş güvenliği ve sağlığı alanında. yeni bilgiler geliştirmek ve bu bilgiyi uygulamaya aktarmaktır."
3.2 IOSH (The Institution of Occupational Safety and Health (IOSH) - İNGİLTERE : Temel olarak bunun amacı da NIOSH ile aynıdır.
Bunların eğitimlerini Türkiye'de veren yerler mevcut. Ancak bunlarla SAFETY olarak çalışamazsınız. Bu belgeler bir projeye müracaatınızda sizin OSH ve/veya NEBOSH sertifikalarınız ile birlikte farkındalık yaratmanıza yardımcı olurlar.
4. SNIP - RUSYA İSG Sertifikası
Rusya Federasyonu ve diğer eski rusya bağlısı devletlerin projelerinde geçerli olan Rusya İSG Sistemidir.
Örnek vermek gerekir ise, Kırgızistan'da bir Amerikan firmasında OSH Professional belgesi ile çalışır iken, ana yüklenici Kırgız Firması ayrıca SNIP sertifikası da istemişti. O sıra eğitimi Rusça idi. İşten güçten onunla çok uğraşmaktansa, Kırgız Firması'nın SNIP sertifikalı bir eleman görevlendirmesi daha ucuz ve kolayımıza gelmişti.
Genel olarak Rusya Federasyonu ve bahse konu devletler OSH ve NEBOSH belgelerini kabul ediyorlar. Ancak duruma göre bu SNIP sertifikası da isteyebiliyor.
Daha önce bu eğitim Rusça idi ancak son dört beş yıl içinde, İngilizce eğitimini de vermeye başladılar.
5. ALMANYA İSG Sertifikasyon Sistemi :
Almanya, NEBOSH sertifikasyonunu kabul ediyor. Ancak, Almanya'da veya Alman Ana Yüklenicisi bir firmada çalışacak iseniz bu kendi sistemlerinde kısa bir eğitim görmenizi ve genel olarak SAFETY konusunda bilginizi kanıtlamanızı isteyebiliyorlar.
6. TÜRK ISG (A-B-C) Sertifikaları :
Bu konuyu hepimiz biliyoruz.
Ancak bu belgeler sadece TÜRKİYE'de geçerlidir! Yurtdışında geçmez. Çünkü yurtdışı akreditasyonları yoktur. Bir ara akreditasyon için çalışmalarının yapıldığını duymuştum ???.
Örnek vermek gerekir ise:
6.1 Türk İSG A-B-C sertifikanız var. Ama aylık 3.000 USD maaş ile (örnek) Bahreyn'de bir projede bu belgeleriniz ile çalışamazsınız. Amerika ve Avrupa'dan bahsetmiyorum bile. Öncelik NEBOSH, sonra OSH
6.2 Türk İSG A-B-C sertifikanız var. Aylık 7.500 TL maaş ile Türkiye içinde ana yüklenicisi yabancı olan bir firmanın projesinde, Ana Yüklenici Firma sizlerden NEBOSH belgesi ister.
Bir örnek verelim vakti zamanında bir HES Baraj İnşaatı. Ana Firma ve Kreditörü yabancı olan bir proje. Ana Yüklenici Türk firmasından en az NEBOSH IGC -I-II-III belgesi olan Safety istemişti. Evet, Türk firmasında -her ne kadar o sıralar yeni yeni- A ve B sınıfı uzmanlar vardı. Ancak kabul etmedi.
7. ÖZET :
7.1 TÜRK İSG (A-B-C) Sertifikası sahibi iseniz Türkiye içinde çalışabilirsiniz. Ancak Yabancı ortaklı bir firma/Yabancı Ana Firma sizlerden OSH/NEBOSH belgesi
ister/isteyebilir.
7.2 Yurtdışı herhangi bir projede SAFETY olarak çalışacak iseniz, ülkeye ve Ana Firmaya göre OSH/NEBOSH/SNIP sertifikalarından biri sizden istenir. TÜRK İSG sertifikanız burada geçerli değil.
7.3 Yurtdışında bir ülkede SAFETY olarak çalışmak istiyor iseniz:
Öncelikli olarak o ülkenin vatandaşı olmanız gerekiyor.
Eğer vatandaşı değil iseniz, o ülkede çalışacağınız firmanın size "
ülke çalışma izni" çıkarması gerekir. Elinizde de, ülkeye göre OSH/NEBOSH/SNIP sertifikalarından birinin olması gerekir.
7.4 Sahip olduğunuz/olacağınız OSH/NEBOSH/IOSH/NIOSH/SNIP sertifikaları,
Türkiye'de müracaat edeceğiniz iş için, size farkındalık sağlar. Maaşınıza etki eder mi? etmez mi? onu bilemem 
7.5 Son olarak, eğer ciddi anlamda İSG sisteminde çalışmak ve buradan para kazanmak istiyor iseniz,
yabancı dil bilgisi kaçınılmazdır.
Uluslararası jargon İNGİLİZCE. Yabancı dil öğrenmek dantel işlemek, oya işlemek gibidir. Sabır işidir. Sıkılmadan, üşenmeden çalışmak gerekir. Kendimden örnek vereyim, ben halen İngilizce çalışıyorum!
YDS (Yabancı Dil Seviye Tespit Sınavı) notu benim için o kadar önemli değil. Çünkü benim için eksik bir sınavdır. Neden? YAZMA ve KONUŞMA yok. Bitti!
Bu yüzden oturup TOEFL çalışın.
Umarım açıklayıcı olmuştur yazdıklarım.
